Για την «απόλυτη καταστροφή» κάνουν λόγο αγρότες και επιχειρηματίες του κλάδου στη Χαλκιδική, καθώς χάθηκε η παραγωγή ελιάς όλης της χρονιάς στην περιοχή, ενώ 19.000 ελαιοπαραγωγοί μένουν χωρίς σοδειά και χωρίς έσοδα.
Σύμφωνα με τον ελαιοπαραγωγό Γιάννη Προδρόμου από την Ποτίδαια Χαλκιδικής όλα οφείλονται στην κλιματική αλλαγή. «Κατά τη διάρκεια του χειμώνα η θερμοκρασία δεν έπεσε κάτω από 7 βαθμούς στη Χαλκιδική. Εμείς έχουμε το είδος της ορεινής Ελιάς που θέλει κρύο για τουλάχιστον δύο μήνες τον χρόνο προκειμένου να δώσει καρπό. Τα δένδρα τώρα, δεν έχουν καθόλου καρπό. Δεν έχουμε τι να μαζέψουμε. Είναι η απόλυτη καταστροφή. Χάθηκε το 90 με 100% της παραγωγής ανάλογα την περιοχή. Στο χωράφι μου έχω ρίζες 60 ετών, βγάζουν μέχρι και 100 κιλά ελιά άλλες χρονιές, φέτος δεν έδωσαν ούτε ένα κιλό!», τονίζει ο κ. Προδρόμου.
Οι οικονομικές συνέπειες είναι τεράστιες για όλο τον κλάδο και ολόκληρη την «αλυσίδα», δηλαδή την παραγωγή, την επεξεργασία και την τυποποίηση προϊόντων.
Έως και 20 ευρώ στο ράφι το λάδι!
Στη Χαλκιδική είναι, επισήμως, καταγεγραμμένα πάνω από 6 εκατομμύρια ελαιόδενδρα, τα οποία δίνουν το 45% της εγχώριας παραγωγής σε επιτραπέζια ελιά και περίπου 25.000 τόνους λαδιού, κυρίως, αγουρέλαιο εξαιρετικής ποιότητας.
«Η επιτραπέζια ελιά είναι ο στυλοβάτης της οικονομίας στη Χαλκιδική», επισημαίνει ο πρόεδρος ελαιοπαραγωγών Νέας Ποτίδαιας Κυριάκος Σωτηρίου. «Παράγουμε το 45% της εγχώριας παραγωγής… Η Ελιά Χαλκιδικής δίνει 1 εκατομμύριο τζίρο στο ΑΕΠ της χώρας και άλλα 200 εκατομμύρια το λάδι. Είναι μεγάλος ο κύκλος των εργασιών και αλυσιδωτές οι επιπτώσεις. Λάδι δεν θα έχουμε καθόλου φέτος. Δεν θα έχω για το δικό μου σπίτι. Δεν μπορώ να βρω να αγοράσω και από συναδέλφους. Για μας δεν θα είναι έκπληξη αν το λάδι φτάσει και τα 20 ευρώ στο ράφι».
Στο σημείο διαλογής έξω από το χωράφι του ο κ. Σωτηρίου μας δείχνει άδεια παλετοκιβώτια. Όπως λέει χαρακτηριστικά «εδώ σήμερα θα έπρεπε να γίνεται πανηγύρι. Φορτώναμε 100 με 200 παλέτες την ημέρα και τώρα έχουμε μόνο δύο παλέτες. Χρειαζόμαστε στήριξη από το κράτος θα χαθεί όλος ο κλάδος».
Δραματική είναι κατάσταση, όμως, και για τους νέους αγρότες όπως ο Νίκος Προδρόμου. «Το χωράφι για επιτραπέζια ελιά θέλει 700 ευρώ το στρέμμα για να καλλιεργηθεί. Είναι ποτιστικό θέλει συγκεκριμένη φροντίδα, κοστίζει πολύ. Φέτος δεν θα βγάλουμε τίποτα. Χρωστάω τα περσινά σε δάνεια και θα πρέπει να ξαναβρώ αυτά τα χρήματα για να καλλιεργήσω του χρόνου… Χρειαζόμαστε στήριξη βοήθεια», τονίζει.
Χωρίς παραγωγή
Κλειστά παραμένουν ελαιοτριβεία και τυποποιητήρια στη Χαλκιδική. Οι άνθρωποι του κλάδου λένε ότι φέτος είναι η χειρότερη χρονιά των τελευταίων 30 ετών. Την ίδια στιγμή, οι προβλέψεις είναι δυσοίωνες για την τιμή στο λάδι που μπορεί φτάσει στο ράφι μέχρι και τα 20 ευρώ έως το τέλος του χρόνου.
«Ορίστε είναι κλειστό το ελαιοτριβείο, είναι άδειο δεν έχουμε τίποτα από παραγωγή πολύ δύσκολη χρονιά. Τα παλετοκιβώτια άδεια. Άλλες χρονιές τέτοια εποχή δεν προλαβαίναμε. Τώρα καθόμαστε. Κλειστά», λέει ο κ. Σάββας Γαβριηλίδης, ιδιοκτήτης Ελαιοτριβείου.
«Η κλιματική αλλαγή έφερε την ακαρπία. Πρώτο θύμα είναι οι παραγωγοί και αμέσως μετά η τυποποίηση… Κινδυνεύουμε να χάσουμε τα ράφια μας και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Δεν έχουμε προϊόν για να πουλήσουμε», τονίζει η Εύη Ψούνου, ιδιοκτήτρια εταιρείας τυποποίησης ελαιολάδου και προσθέτει: Το πρόβλημα δεν είναι ότι χάθηκε η παραγωγή μόνο στη Χαλκιδική, Σοβαρές είναι ελλείψεις σε όλη τη Μακεδονία, αλλά και σε πολλά μέρη στην Ελλάδα».
Η κυρία Ψούνου αναφέρεται και στις τιμές που «έχουν πάρει την ανηφόρα». Όπως η ίδια εξηγεί «πέρσι αγοράζαμε χονδρική από τον παραγωγό 4 με 4,5 ευρώ το λίτρο και το λάδι έφτανε στο ράφι (στον καταναλωτή) 8 ευρώ. Τώρα αγοράζουμε 9 ευρώ με ανοδική τάση. Λογικό είναι ότι θα φτάσει τον Νοέμβριο τα 16 ευρώ στο ράφι και μέχρι τις γιορτές μπορεί και τα 20 ευρώ. Δεν θα έχει ο κόσμος χρήματα να αγοράσει λάδι και όσοι έχουν χρήματα δεν θα βρίσκουν τυποποιημένο ελαιόλαδο. Τόσο μεγάλες ελλείψεις αντιμετωπίζουμε. Η παραγωγή που χάθηκε από λάδι στη Χαλκιδική έδινε 200 εκατομμύρια τζίρο στο ΑΕΠ της χώρας. Εμείς φτάσαμε στο σημείο τις τελευταίες ημέρες να αγοράζουμε σε όποια τιμή ζητήσουν οι παραγωγοί για μην χάσουμε το ράφι στο εξωτερικό, να μην χάσουμε τις εξαγωγές μας. Η επιτραπέζια ελιά Χαλκιδικής και το τοπικό αγουρέλαιο είναι δύο προϊόντα κατά 95% εξαγώγιμα σε Βρετανία και ΗΠΑ».
Ορατές οι συνέπειες στην τσέπη του καταλωτή
Είδος προς εξαφάνιση τείνουν να γίνουν το λάδι και οι ελιές λόγω της κλιματικής αλλαγής, ενώ ήδη διπλασιάστηκαν οι τιμές στο ράφι για το ελαιόλαδο και «καίνε» τους καταναλωτές.
Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή η τιμή στο λάδι έχει εκτοξευτεί τα τελευταία δύο χρόνια, καθώς ουσιαστικά έχει υπερδιπλασιαστεί. Συγκεκριμένα έχει αυξηθεί:
-κατά +13,2% από αρχή έτους
-κατά +23,5% από πέρσι
-κατά +52,8% από πρόπερσι (έναρξη κρίσης)
Αλλά και σύμφωνα με τα στοιχεία του e-katanalotis, η τιμή συσκευασίας για το 1 lt ελαιολάδου ξεκινά από τα 7,99 και φτάνει ως τα 12,19 ευρώ.
Και όπως όλα δείχνουν, η ανοδική πορεία στην τιμή του ελαιολάδου θα συνεχιστεί. Η εγχώρια παραγωγή περιορίζεται σημαντικά λόγω της κλιματικής κρίσης, ενώ υπολογίζεται ότι φέτος σε όλη την Ευρώπη έχει περιοριστεί η παραγωγή κατά 40%.
*Ρεπορτάζ: Λευκή Γεωργάκη, Πηγή: grtimes.gr
