Θρονιασμένη σε ένα επιβλητικό ύψωμα, καταλήγει στην άκρη ενός βράχου, πολλά μέτρα πάνω από τη θάλασσα, ατενίζοντας απρόσκοπτα τα καταγάλανα νερά του Τορωναίου Κόλπου, τη μεγάλη αμμουδερή παραλία και τη χερσόνησο της Σιθωνίας.
Τόπος απαράμιλλης ομορφιάς, με μακραίωνη ιστορία που έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα, η Άφυτος (ή Άθυτος, όπως την αποκαλούσαν παλαιότερα), είναι ένα παραδοσιακό χωριό με δική του ταυτότητα και χαρακτήρα, που ξέρει να «μαγεύει» τον επισκέπτη της, οποιαδήποτε εποχή και αν το επισκεφθεί.
Βρίσκεται στην Χερσόνησο της Κασσάνδρας στη Χαλκιδική, 83 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη, στην ανατολική πλευρά μετά τον ισθμό της Ποτίδαιας, ανάμεσα στη Νέα Φώκαια και την Καλλιθέα.
Περιδιαβαίνοντας στα λιθόστρωτα σοκάκια της, με τα πέτρινα αρχοντικά και τις γραφικές πλατείες, θα αισθανθείτε τη μοναδική της αύρα και τη φιλοξενία των ανθρώπων της. Και όταν η βόλτα σας καταλήξει στην άκρη του απότομου βράχου, θα μείνετε εντυπωσιασμένοι από το φυσικό μπαλκόνι με την ανυπέρβλητη και ακαταμάχητη θέα.
Από κάτω βρίσκεται η μεγάλη σε έκταση παραλία της με άμμο, ενώ το βλέμμα σας θα χαθεί στο γαλάζιο του κόλπου της Κασσάνδρας, με τη Σιθωνία, ακριβώς απέναντι, να ξεπροβάλλει μέσα από τη θάλασσα. Και όμως, η Άφυτος μοιάζει με νησάκι, που βγήκε στη στεριά για να μας διηγηθεί την όμορφη ιστορία της.
Αυτό θα νιώσετε περπατώντας στα γραφικά στενά της, όταν απολαμβάνετε τον καφέ, το φαγητό και το μπάνιο σας, και σίγουρα όταν αφήσετε το βλέμμα σας να χαθεί στο μαγευτικό ηλιοβασίλεμα.
Τα πέτρινα αρχοντικά, η εξαιρετική αρχιτεκτονική και η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου
Η Αφυτος είναι ένα πραγματικό στολίδι για τη Χαλκιδική, που αξίζει να ανακαλύψετε σπιθαμή προς σπιθαμή. Ολα είναι περιποιημένα, πεντακάθαρα και προσεγμένα και στην παραμικρή τους λεπτομέρεια. Ο παραδοσιακός οικισμός ξεχωρίζει για τα πετρόκτιστα κεραμοσκεπή σπίτια του και τα αρχοντικά με την εξαιρετική αρχιτεκτονική.
Τα κτίριά του, συνδυάζουν την παράδοση με πιο μοντέρνα στοιχεία και εναρμονίζονται πλήρως με το φυσικό περιβάλλον, προσδίδοντάς του αυτή την ιδιαιτερότητα στο τοπίο. Ακόμη και οι ταβέρνες και τα καφέ μπαρ «δένουν» αρμονικά στο σύνολο και σε συνδυασμό με τα γραφικά καλντερίμια και τις μικρές πλατείες, δημιουργούν ένα ονειρεμένο σκηνικό.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν, επίσης, τα χαρακτηριστικά παλιά λιθόκτιστα σπίτια από πωρόλιθο με τις κτητορικές επιγραφές και τα λιθανάγλυφά τους. Ενα εξ αυτών, το σπίτι του Αλετρά (1889), που θα το συναντήσετε στην κεντρική πλατεία, λειτουργεί ως Λαογραφικό μουσείο, στο οποίο θα μπορέσετε να δείτε εργαλεία και σκεύη που χρησιμοποιούσαν στο παρελθόν οι κάτοικοι της περιοχής.
Το στολίδι του χωριού είναι η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου. Πρόκειται για τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με τρούλο που κτίσθηκε το 1859. Η ιδιόμορφη αρχιτεκτονική του ναού, με τις παλιές εικόνες και τα λιθανάγλυφα στο εξωτερικό του νότιου τοίχου θα σας εντυπωσιάσουν. Στην Αφυτο, μπορείτε να δείτε επίσης και παρεκκλήσια, όπως του Αγίου Γεωργίου (1867), της Κοίμησης της Θεοτόκου(1885), τον Αγιο Αθανάσιο και τον Αγιο Νικόλαο (Λιόση).
Ολόκληρη η Αφυτος μία υπαίθρια γκαλερί
Η Άφυτος συνεχίζει να μας εκπλήσσει κάτι που οφείλεται, όχι μόνο στην ιδιαίτερη της τοποθεσία αλλά και στους ανθρώπους της. Το χωριό έχει μετατραπεί σε μία υπαίθρια γκαλερί, χάρη στην έμπνευση του γλύπτη και εικαστικού, Βασίλη Παυλή και την καθοριστική συμβολή των «Εθελοντών της Αφύτου».
Τα υπέροχα γλυπτά του από πωρόλιθο κοσμούν αρκετά σημεία του ενώ μαζί με τους εθελοντές, ανέλαβαν σημαντικές πρωτοβουλίες και εκτίναξαν τη φήμη τους σε όλη την Ελλάδα.
Είναι αυτοί που μετέτρεψαν απλούς τενεκέδες τυριού σε πραγματικά έργα τέχνης, και χάρισαν χρώμα και όμορφες εικόνες στην Αφυτο. Οι ολάνθιστοι τενεκέδες βρίσκονται σε διάφορά σημεία και φέρουν πάνω τους υπέροχα σχέδια και εικόνες, που εμπνέονται από καλοκαιρινά τοπία, από την Ελλάδα, την καθημερινότητα, σπουδαίες προσωπικότητες κ.α.
Ακόμη μία εξαιρετική δράση, ήταν όταν 70 καλλιτέχνες, φιλοτέχνησαν τις παλιές πόρτες των σπιτιών, δίνοντάς τους νέα ζωή. Την προσοχή σας θα τραβήξουν επίσης και τα πολύχρωμα παγκάκια, όπου μπορείτε να ξαποστάσετε, ακόμη και οι χειροποίητες πινακίδες των καταστημάτων.
Top προορισμός με πληθώρα επιλογών για καλό φαγητό, καφέ, ποτό και διασκέδαση
Σε όλο το χωριό θα βρείτε ξενώνες και ξενοδοχεία για τη διαμονή σας, βραβευμένα εστιατόρια, παραδοσιακές ταβέρνες, καφέ και μπαρ καθώς και καταστήματα με σουβενίρ. Φυσικά, το ιστορικό κέντρο, το οποίο πεζοδρομείτε, όσο και το σημείο κατά μήκος του βράχου, όπου βρίσκεται το υπέροχο φυσικό μπαλκόνι, σφύζουν από ζωή.
Για δροσερές βουτιές στη μεγάλη παραλία
Η Αφυτος αποτελεί έναν ολοκληρωμένο προορισμό, όπου φυσικά εκτός των παραπάνω, μπορείτε να απολαύσετε και τις δροσερές καλοκαιρινές σας βουτιές. Η παραλία της εκτείνεται σε μεγάλο μήκος και είναι αμμώδης, υπάρχουν όμως σε σημεία πέτρες, που χρειάζεται προσοχή.
Ουσιαστικά, χωρίζεται σε δύο μέρη… Στα αριστερά, είναι η παραλία «Βάρκες», όπως την αποκαλούν οι ντόπιοι ενώ στα δεξιά η παραλία «Λιόσια».
Το μεγαλύτερο μέρος της είναι οργανωμένο, με beach bar και όμορφα ταβερνάκια ενώ υπάρχουν και μερικά σημεία, όπου μπορείτε να κάνετε ελεύθερα μπάνιο!
Ένας τόπος με μακραίωνη ιστορία
Η περιοχή της Αφύτου κατοικείται από τους Προϊστορικούς Xρόνους. Ο οικισμός, που έφερε την ονομασία Aφυτις, αποικίστηκε από Ερετριείς τον 8ο αιώνα π.Χ. Η πόλη γνώρισε ανάπτυξη και αποτέλεσε μέλος της Aθηναϊκής Συμμαχίας ενώ συνεισέφερε κατά τους Περσικούς Πολέμους με δικά της καράβια. Mάλιστα μνημονεύεται από τους αρχαίους συγγραφείς, Ηρόδοτο, Θουκιδίδη, Ξενοφών, Αριστοτέλη, Παυσανία, Στράβων κ.α.
Το ιερό του Διονύσου (8ου αιώνα π.χ.) και ο ναός του Aμμωνος Διός (του 4ου αιώνα π.χ.) συνέβαλαν ουσιαστικά στην εδραίωση της φήμης της κατά την αρχαιότητα. Κατά τους αρχαϊκούς και κλασσικούς χρόνους ήταν ευημερούσα πόλη, Μάλιστα, έκοβε δικό της νόμισμα που έφερε την κεφαλή του προστάτη της Αμμωνος Διός. Το 348 π.X. καταστράφηκε από τον Φίλιππο B’ και κατοικήθηκε εκ νέου.
Όπως μαρτυρούν αρχαίες φιλολογικές πηγές και αρχαιολογικά ευρήματα, η Άφυτος επιβίωσε ως τη ρωμαϊκή εποχή και στα αυτοκρατορικά μάλιστα χρόνια ανήκε στην επικράτεια της ρωμαϊκής αποικίας Κασσάνδρειας.
Για τη συνέχεια δε γνωρίζουμε τίποτε για την Άφυτο και οι επόμενες πηγές είναι του 14ου αιώνα, σε έγγραφα του Αγίου Όρους. Βέβαιο είναι πως το χωριό αναφέρεται σε ελληνικές πηγές ήδη από τις αρχές του 17ου αιώνα. Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας, όπως και όλα τα υπόλοιπα χωριά της χερσονήσου, υπαγόταν φορολογικά στο βακούφι του Γκαζανφέρ Αγά, ενώ διοικητικά ανήκε στο ναχιγιέ της Καλαμαριάς.
Την περίοδο της Επανάστασης του 1821 πολλοί αγωνιστές και οπλαρχηγοί, υπαξιωματικοί και αξιωματικοί με καταγωγή από το χωριό ήταν πρωταγωνιστές στον Αγώνα, όπως οι Δημήτρης Καραβασίλης, Τριαντάφυλλος Γαρουφάλλου, Γεώργιος Παναγιώτου, Αναστάσιος Κυριαζής, Γαρύφαλλος Γρηγορίου κ.ά. Κατά τον Μακεδονικό Αγώνα οι Αφυταίοι διακρίθηκαν σε προσφορά, με σημαντικότερους Μακεδονομάχους, τους οπλαρχηγούς Θεοχάρη Σαρίκα (καπετάν Ζαρκάδα) και Ανδρέα Καρατάσο. Γύρω στο 1827, με την επιστροφή των φυγάδων, η Άθυτος ήταν για πολλά χρόνια το κεφαλοχώρι της Κασσάνδρας. Παρουσίασε έντονη οικοδομική δραστηριότητα από τα μέσα του 19ου αιώνα.
Πηγή ιστορικών στοιχείων: wikipedia.org
Πηγή: thes.gr
