Ομιλία Κυριακής Μάλαμα στην συνεδρίαση της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιφερειών της Βουλής, με θέμα “Τοπική Αυτοδιοίκηση, Αποκεντρωμένες Διοικήσεις: Κυβερνητικός Προγραμματισμός. 19.1.2022.
Θα ήθελα κι εγώ από την πλευρά μου να θέσω μια σειρά από επισημάνσεις, που σχετίζονται με τη θεματολογία που συζητάμε σήμερα και που σχετίζονται και με τη λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης και με τη σχέση των αυτοδιοικητικών θεσμών με τις αποκεντρωμένες διοικήσεις. Η εμπειρία μας δείχνει ότι σε πολλές περιπτώσεις οι αυτοδιοικητικές προτεραιότητες συγκρούονται με τις αρμοδιότητες των αποκεντρωμένων διοικήσεων, σε τέτοιο βαθμό που πλήττεται η καθημερινότητα των τοπικών κοινωνιών. Θα θυμάται σίγουρα ο κύριος Βορίδης, ήταν άλλωστε από τις πρώτες παρεμβάσεις του ως Υπουργός Εσωτερικών, τις μπουλντόζες που είχε στείλει η αποκεντρωμένη διοίκηση Μακεδονίας- Θράκης, για να γκρεμίσουν το παραλιακό μέτωπο της Νικήτης και τους αμμοκράτες.
Θα θυμάται το οξύμωρο να στέκονται εκεί οι αυτοδιοικητικοί παράγοντες του Δήμου Σιθωνίας απέναντι στις μπουλντόζες της αποκεντρωμένης διοίκησης, για να μην ξηλωθεί η παραλία και οι αμμοκράτες και ο συντονιστής της αποκεντρωμένης, να δηλώνει αδυναμία πρωτοβουλίας και δράσης την ώρα που ο Δήμος ο οποίος δεν είχε επαρκή στελέχωση στην υπηρεσία δόμησης, δήλωνε αδυναμία να καταθέσει ακτομηχανικές μελέτες. Συνεπώς, θα πρέπει πραγματικά να προβληματιστούμε συνολικά για την αρχιτεκτονική της τοπικής διακυβέρνησης, να δούμε εάν μπορούν να περάσουν αρμοδιότητες της αποκεντρωμένης διοίκησης στους αυτοδιοικητικούς βαθμούς ή να δούμε αν είναι ωφελιμότερο άλλες αρμοδιότητες, όπως για παράδειγμα η διαχείριση των δασών, να συγκεντρωθούν στο κεντρικό κράτος, όπως στην περίπτωση των δασαρχείων.
Ένα πολύ σοβαρό ζήτημα που θα πρέπει επίσης να μας προβληματίσει είναι η υποστελέχωση των δομών της αυτοδιοίκησης. Θα ήθελα να απευθυνθώ στους καλεσμένους μας και κυρίως στον κύριο Τζιτζικώστα και να τον παραινέσω να θέτουν τα θέματα με μεγαλύτερη επίταση στο αρμόδιο Υπουργείο και στην κυβέρνηση, διότι αισθανόμαστε ότι δεν τα προβάλλουν με την ίδια ζέση αυτά τα τελευταία δυόμιση χρόνια. Καλό θα ήταν λοιπόν να θυμίσουμε, ότι η τελευταία διαδικασία διορισμού μόνιμου προσωπικού στην αυτοδιοίκηση ολοκληρώθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ με την προκήρυξη 3Κ, την μεγαλύτερη που είχε διενεργήσει ποτέ ο ΑΣΕΠ.
Δυστυχώς όμως, τα τελευταία δυόμισι χρόνια δεν έχει γίνει τίποτα και θα γνωρίζει σίγουρα και ο κύριος Τζιτζικώστας ότι η αντιπεριφέρεια Χαλκιδικής, είναι σε τέτοιο βαθμό υποστελεχωμένη που δεν μπορεί να διενεργήσει ελέγχους, ούτε το παραμικρό τεχνικό έργο, το πιο μικρό έστω. Θα σας φέρω ένα παράδειγμα, στις τελευταίες πλημμύρες στη Χαλκιδική, η Χαλκιδική γενικότερα έπαθε σοβαρότερες ζημιές, ειδικότερα όμως η γέφυρα της κοινότητας της Συκιάς. Ο Δήμαρχος Σιθωνίας, ενημέρωσε τον Αντιπεριφερειάρχη Χαλκιδικής και στις συνεχείς οχλήσεις του για άμεσες τεχνικές παρεμβάσεις στη γέφυρα, εκείνος του απαντά ότι η Αντιπεριφέρεια δεν έχει χρήματα για το έργο το συγκεκριμένο. Το αποτέλεσμα είναι οι μαθητές του χωριού αλλά και οι εκπαιδευτικοί, να πηγαίνουν στο σχολείο μέσα από το λασπόδρομο γιατί απαγορεύεται να διανύσουν αυτή τη γέφυρα που είναι ετοιμόρροπη.
Το θέμα αυτό θα βγει και στα κανάλια έτσι όπως πάει και το ερώτημα όλων είναι ποιος τελικά είναι ο ρόλος ύπαρξης της αυτοδιοίκησης, εάν δεν μπορεί να παρέμβει σε κανένα μα κυριολεκτικά σε κανένα πρόβλημα. Εγώ θα ήθελα να θέσω και ένα ρητορικό ερώτημα, σε πόσους Δήμους και σε πόσες περιφερειακές ενότητες οι υπηρεσίες δόμησης είναι σε θέση να καταρτίσουν τεχνικές μελέτες, και πόσοι δίνουν ακόμη και την πιο μικρή μελέτη σε ιδιωτικά μελετητικά γραφεία. Άρα, λοιπόν, κινδυνεύουμε πολύ άμεσα να ακυρώσουμε την ύπαρξη της Αυτοδιοίκησης μέσω της υποστελέχωσης και της υποχρηματοδότησης. Αυτά όλα θα πρέπει να μας προβληματίσουν πολύ σοβαρά.
Κλείνοντας, επιτρέψτε μου να θέσω και το τεράστιο ζήτημα των οικονομικών της Αυτοδιοίκησης. Η Αυτοδιοίκηση δεν έχει χρήματα να διαχειριστεί την καθημερινότητα του πολίτη και δεν έχει χρήματα να ασκήσει τις αρμοδιότητές της. Οι περισσότεροι Δήμοι αυτή τη στιγμή δεν έχουν χρήματα ούτε για να σκαλίσουν το παρτέρι τους. Συμβαίνει μία πλημμύρα και αναζητούν εργολάβους, που θα δεχτούν, βέβαια, να δουλέψουν τσάμπα για να διανοιχθεί ένα ρέμα. Επειδή όμως σε αρκετούς Δήμους η κομματική πειθαρχία των αιρετών διοικήσεων τίθεται υψηλότερα από τις προτεραιότητες και τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών, πολλοί Δήμαρχοι αναγκάζονται να μην διαμαρτύρονται αλλά να παρακαλούν τον κ. Πέτσα, να τους εξασφαλίσει μια χρηματοδότηση ακόμα και για το πιο μικρό έργο.
Αυτή η εικόνα της Αυτοδιοίκησης δεν πρέπει να μας ικανοποιεί και θα πρέπει και η Κεντρική Ένωση Δήμων και η Ένωση Περιφερειών να μιλήσουν ανοιχτά γι΄αυτήν την κατάσταση και να μην αυτοϋποβάλλονται και εκείνες σε μια κομματική πειθαρχία. Σας ευχαριστώ.
