Η επιστήμη επιδέχεται πολλές… ερμηνείες; Ο ορθός λόγος μπορεί να τεθεί σε καλούπια ή ακόμη και να φτάσει στο πειθαρχικό πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και επιστημονικών συλλόγων; Τα ΜΜΕ οφείλουν, με βάση τη δεοντολογία του δημοσιογραφικού λειτουργήματος, να αξιολογούν και να θέτουν στο περιθώριο αντιεπιστημονικές απόψεις; Πρέπει τα ΜΜΕ να επισημαίνουν, πίσω από το πρώτο πλάνο όσων συμμετέχουν σε επιστημονικές συζητήσεις, πολιτικά κίνητρα και προσωπικές δυσαρέσκειες; Μήπως πίσω από το επιχείρημα «προβάλλω και την αντίθετη άποψη» κρύβεται η άγρα εντυπώσεων;
Τα ερωτήματα αυτά προκύπτουν την τρέχουσα περίοδο, καθώς στον δημόσιο λόγο εμφανίζονται επιστήμονες οι οποίοι αμφισβητούν ευθέως το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού. Προσοχή: Το ζήτημα εγείρεται όχι επειδή διατυπώνουν ενστάσεις, αλλά διότι ο επιστημονικός κόσμος αποφαίνεται ότι οι θέσεις αυτές είναι λανθασμένες και αντιεπιστημονικές. Στον δημόσιο λόγο της χώρας μας –και κυρίως στους τηλεοπτικούς δέκτες και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης– έχουν εμφανιστεί επιστήμονες οι οποίοι έχουν προκαλέσει σωρεία αντιδράσεων από συναδέλφους τους. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», επιστημονικοί σύλλογοι από τον χώρο των επιστημών υγείας (Ιατρική, Βιολογία, Φαρμακολογία) προτίθενται να καταδικάσουν τις σχετικές θέσεις. Aλλωστε, όπως είναι σαφές, μόνο οι επιστήμονες πρέπει να «βγαίνουν μπροστά» στην κοινωνία μιλώντας για σχετικά θέματα.
Hδη, προβληματισμός υπάρχει σε κυβέρνηση και επιστημονική κοινότητα για τις φωνές που αποπροσανατολίζουν μερίδα της κοινής γνώμης. Μιλώντας στην «Κ», ο καθηγητής Φαρμακολογίας του Παν. Κρήτης Αχιλλέας Γραβάνης τονίζει ότι η ενημέρωση πρέπει να γίνει στοχευμένα. Συγκεκριμένα προτείνει οι ιατρικοί, φαρμακευτικοί, οδοντιατρικοί και νοσηλευτικοί σύλλογοι να εστιάσουν στην ενημέρωση και στην κινητοποίηση των μελών τους και των ασθενών τους. Επίσης, φοιτητικοί σύλλογοι (ιδιαίτερα επιστημών υγείας) και κομματικές νεολαίες να αναλάβουν την ενημέρωση και κινητοποίηση των μελών τους, ενώ πρέπει να οργανωθούν και τοπικές καμπάνιες ενημέρωσης από τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης. Το θέμα θα τεθεί και σε διαδικτυακή στρογγυλή τράπεζα με τίτλο «Πώς μπορεί να βελτιωθεί η εμβολιαστική κάλυψη απέναντι στην πανδημία», η οποία θα οργανωθεί την προσεχή Τετάρτη 14 Ιουλίου με συμμετοχή, μεταξύ άλλων, του υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ Aκη Σκέρτσου και του γ.γ. Υγείας Μάριου Θεμιστοκλέους.
Σωστή διαχείριση
«Τα εμβόλια είναι ένα από τα πιο σημαντικά όπλα που έχουμε για την έξοδο από την πανδημία. Δεν είναι τα μοναδικά μας όπλα, όμως, όπως κάθε όπλο για να χρησιμοποιηθεί σωστά, χρειάζεται σωστή επικοινωνιακή διαχείριση και ενημέρωση από τους αρμόδιους επιστημονικούς φορείς και τους θεσμούς. Είναι σαφές ότι αυτό στη χώρα μας δεν έχει συμβεί και πέρα από τις διαχρονικές παθογένειες έχει αναδείξει και την αδυναμία των θεσμών να εμπιστευτούν τον πολίτη και την αδυναμία του πολίτη να εμπιστευτεί τους θεσμούς. Σε αυτό δυστυχώς συνεπικουρεί και η πλειοψηφία των ΜΜΕ, η οποία φέρεται στην επιστήμη σαν να είναι λάστιχο που διαμορφώνεται ανάλογα με τις ανάγκες για τηλεθέαση, ακροαματικότητα και “κλικ”», λέει στην «Κ» ο βιολόγος Γιώργος Καργιολάκης. Και ο ίδιος τονίζει: «Η εμβολιαστική καμπάνια όμως, όπως και η ίδια η αντιμετώπιση της πανδημίας τελικά, χρειάζεται μια δημοσιογραφία που σέβεται τη δημοκρατία και την επιστήμη, τιμώντας πρώτα από όλα τον ίδιο τον σκοπό ύπαρξης της δημοσιογραφίας. Γιατί είναι προφανές ότι σκοπός δεν είναι να παρουσιάσουμε όλες τις “απόψεις” γύρω από ένα επιστημονικό θέμα, όσο αντιεπιστημονικές κι αν είναι αυτές, ούτε τα ΜΜΕ είναι χώρος αναζήτησης ή αμφισβήτησης του επιστημονικού consensus από φορείς παραπληροφόρησης, ακόμη και αν αυτοί είναι καθηγητές πανεπιστημίου. Κι αυτό γιατί η γόνιμη αμφισβήτηση γίνεται τεκμηριωμένα και μέσω επιστημονικής συζήτησης και όχι με θόρυβο και ανακρίβειες σε κανάλια και social media. Τελικά, η επιστημονική δημοσιογραφία και η γνώση των φίλτρων που χρειάζονται για να υπάρξει αντικειμενική ενημέρωση με διαφάνεια σε θέματα υγείας είναι απαραίτητες περισσότερο από ποτέ. Και το μήνυμα πρέπει να είναι σαφές: Εμπιστεύσου την επιστήμη και όχι τον (κάθε) επιστήμονα (ή μη)».
Πηγή: kathimerini.gr
