Πότε θα καταναλώσουν οι Έλληνες το “κομπόδεμα” της πανδημίας

Μέχρι και ένα εξάμηνο νωρίτερα, στο τέλος του Ιουνίου του 2022, μπορεί να επαναφέρει την Ευρωπαϊκή οικονομία στα επίπεδα του 2019, η αναβαλλόμενη κατανάλωση από συσσωρευμένες καταθέσεις των νοικοκυριών τους μήνες της πανδημίας, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Σε ειδικό κεφάλαιο που έχει επισυνάψει στις εαρινές εκτιμήσεις της, προβλέπει ότι η επίδραση της αναβαλλόμενης κατανάλωσης στο ΑΕΠ των ευρωπαϊκών χωρών (της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης) θα είναι μικρότερη το 2021, αφού θα ξεκινήσει να εμφανίζεται στο δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους και πολύ μεγαλύτερη τον επόμενο χρόνο. Στην μελέτη της, η ΕΕ εκτός του βασικού σεναρίου το οποίο προβλέπει για την Ελλάδα ανάπτυξη 4,1% του ΑΕΠ για φέτος και 6% το 2022 με αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης 2,5% και 3,3% αντίστοιχα , προσθέτει ένα θετικό με μεγαλύτερη και ένα αρνητικό, με μικρότερη αναβαλλόμενη κατανάλωση. Σε ότι αφορά την αναβαλλόμενη κατανάλωση από 12 δισ. ευρώ των “κορονο-καταθέσεων” των ελληνικών νοικοκυριών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι θα ακολουθήσει την ευρωπαϊκή τάση και θα αρχίσει να υλοποιείται το 2021 και πολύ περισσότερο το 2022.

Με βάση το θετικό σενάριο, η μεταφορά στην κατανάλωση καταθέσεων των νοικοκυριών θα είναι μεγαλύτερη κατά 200 δισ. ευρώ σταδιακά, από το δεύτερο εξάμηνο του 2021 έως και το τέλος του 2022. Το ποσό αυτό αναμένεται να ενισχύσει το ΑΕΠ κατά 1,5% για 2021 και 2022 σε σχέση με το βασικό σενάριο.

Στο αρνητικό σενάριο, προβλέπεται ότι οι καταθέσεις θα συνεχίζουν να αυξάνονται μέχρι και 200 δισ. για το 2021 και το 2022 λόγω της συνεχιζόμενης αβεβαιότητας για την πορεία των εμβολιασμών, αλλά και των συνθηκών στην αγορά εργασίας στην μετά τον κορονοϊό εποχή. Κάτι τέτοιο θα έχει αρνητική επίδραση στο ΑΕΠ κατά 0,9% το 2021 και 0,7% για το 2022 σε σχέση με το βασικό σενάριο.

“Γραμμική” η αναβαλλόμενη κατανάλωση

Με βάση τις έρευνες της καταναλωτικής εμπιστοσύνης η ΕΕ εκτιμά ότι η αναβαλλόμενη κατανάλωση θα υλοποιηθεί γραμμικά. Δεν αναμένεται δηλαδή κάποια έκρηξη της κατανάλωσης, όπως συνέβη μετά το τέλος του πρώτου lock down την Ευρωπαϊκών οικονομιών το τρίτο τρίμηνο του 2020.

Βασικό ρόλο για την αύξηση της κατανάλωσης θα παίξει το αίσθημα ασφάλειας που θα έχουν τα νοικοκυριά για την οικονομική τους κατάσταση τους επόμενους 12 μήνες. Αν υπάρχουν απολύσεις και κλείσιμο επιχειρήσεων μετά την απόσυρση των μέτρων στήριξης, το γενικό αίσθημα ανασφάλειας θα περιορίσει πολύ την υλοποίηση της αναβαλλόμενης κατανάλωσης, καθώς θα υπερισχύσει η προληπτική αποταμίευση.

Στην ανάλυση ανά κλιμάκιο εισοδημάτων με βάση τις ίδιες έρευνες που έχουν γίνει ενώ η πανδημία βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη καταγράφεται ότι:

– Τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα φαίνεται ότι πιέστηκαν περισσότερο από την πανδημία. Δηλώνουν ότι δεν είχαν αύξηση των καταθέσεων τους ή ακόμη χειρότερα ανάλωσαν μέρος των καταθέσεων τους για κάλυψη υποχρεώσεων.

– Τα υψηλά εισοδήματα παραδέχονται ότι είχαν μεγάλη αύξηση των καταθέσεων τους, αλλά δεν έδειξαν ότι έχουν διάθεση να αυξήσουν την κατανάλωση το επόμενο διάστημα.

– Οι ανω των 65 που έχουν ως βασικό εισόδημα την σύνταξή τους, δήλωσαν επίσης ότι δεν έχουν διάθεση να αυξήσουν την κατανάλωση τους το επόμενο διάστημα.

Όπως τονίζεται η ζήτηση για κεφαλαιουχικά αγαθά καλύφθηκε από το 6μηνο κατά το οποίο οι ευρωπαϊκές οικονομίες ήταν ανοιχτές, έστω και με περιοριστικά μέτρα το 2020 και αργότερα με τις ηλεκτρονικές αγορές. Στις υπόλοιπες κατηγορίες αγαθών η ζήτηση επίσης δεν αναμένεται να παρουσιάσει κάποια κορύφωση. Η αύξηση της κατανάλωσης για αγαθά θα προέλθει κυρίως από την άρση των περιορισμών στις μετακινήσεις πολιτών και την μεγαλύτερη ευχέρεια κατανάλωσης.

Οι υπηρεσίες

Εκεί όμως που αναμένεται μεγάλη αύξηση της κατανάλωσης όσο ανοίγουν οι ευρωπαϊκές οικονομίες, είναι ο τομέας των υπηρεσιών (πχ τουρισμός, μεταφορές, πολιτισμός, αθλητισμός, εστίαση). Τούτο με δεδομένο ότι είναι ο κλάδος όπου η δραστηριότητα περιορίστηκε δραστικά ή διακόπηκε εντελώς τους μήνες της πανδημίας .

Στον τομέα αυτό η Ελλάδα έχει την ευκαιρία υπό προϋποθέσεις να αναπληρώσει την τεράστια μείωση του τζίρου που είχε στην ατμομηχανή της οικονομίας της, τον Τουρισμό μέχρι και το τέλος του 2022.

Και εδώ όμως, η ανάκαμψη θα εξαρτηθεί από την ταχύτητα (για φέτος) της άρσης των ταξιδιωτικών περιορισμών και την υιοθέτησης του πράσινου πιστοποιητικού εμβολιασμού ενώ το 2022 από την επιστροφή των καταναλωτικών συνθηκών στα δεδομένα του 2019.

*Του Τάσου Δασόπουλου από capital.gr