Η 1η Προδημοσίευση από το λεύκωμα ¨Καλλιγραφένια στρωσίδια Παλαιοχωρίου Χαλκιδικής” – της Πελαγίας Παπαστωϊκου Τσιουρλή – 80 ετών.
“Η οικογένεια μου αποτελούνταν από 6 αδέρφια. 4 κορίτσια και 2 αγόρια. Εγώ ήμουν η τρίτη στη σειρά από τα κορίτσια.
Τον αργαλειό τον είχαμε πάντα στημένο στο σπίτι. Θυμάμαι την μάνα μου Κατερίνη Διαμαντούδη Παπαστωϊκου να υφαίνει και μετά τις μεγαλύτερες αδερφές μου. Όταν αναλάβαμε εμείς τα κορίτσια τον αργαλειό, η μάνα μου δεν ξανακάθισε. Ασχολιόταν μόνο με το σπίτι και την μεγάλη της, οικογένεια. Όταν τελείωσε την προίκα της η μεγάλη μου αδερφή, κάθισε η επόμενη και όταν τέλειωσε και αυτή την προίκα της, κάθισα εγώ.
Το πρώτο μου υφαντό που έφτιαξα σε ηλικία 15 χρονών, ήταν μισομάλλινα σεντόνια. Αποτελούνταν από σαϊτιές, μαλλιού και βαμβάκι. Το μαλλί είναι σε χρώμα εκρού και το βαμβάκι λευκό. Έφταιξα βαμβακερά τραπεζομάντηλα, πετσέτες, σεντόνια και ότι χρειαζόταν μια προίκα. Όταν τελείωνε το διασίδι με τα άσπρα βαμβακερά όλα τα υφαντά τα βάζαμε, 2 μέρες σε κρύο νερό που το είχαμε ανακατέψει με κοπριά από αγελάδες. Μετά τα πηγαίναμε κάθε μεσημέρι επί 8 μέρες στο ποτάμι τα πλέναμε και τα αφήναμε στον ήλιο πάνω στις πέτρες απλωμένα να στεγνώσουν. Έτσι αποκτούσαν το άσπρο «μπαμπακωτό» χρώμα
Τα πρώτα μου Καλλιγραφένια ήταν για τους εμπόρους. Εύκολη καλλιγραφία. Πολυματάρκα. Η μάνα, μου έδειξε πώς να υφαίνω, την καλλιγραφία.
Η μεγάλη αδερφή που ήταν μεγαλύτερη κατά 12 χρόνια δεν είχε καθόλου μάλλινα καλλιγραφένια στην προίκα της. Η κατά 8 χρόνια επόμενη αδελφή μου, έφτιαξε 1 διάδρομο μάλλινο και ένα μάλλινο χαλί με σαϊτιές/μάνες χρωματιστές.
Το 1957 έφτιαξα το δικό μου καλλιγραφένιο χαλί για την προίκα μου. Ήταν εποχή που όλα τα κορίτσια φτιάχναμε το σχέδιο «Γωνίες» Είχε 4 γωνίες με Τριαντάφυλλα σε στρώση μπέζ. Και ένα διάδρομο με τριαντάφυλλιές. Και η μικρότερη αδερφή μου έφτιαξε το ίδιο Καλλιγραφένιο χαλί και 2 διαδρόμους.
Τα καλλιγραφένια που φτιάχναμε στα χρόνια μου, ήταν πιο εύκολα από την καλλιγραφία της μανάδων μας. Η προίκα της μάνας μου αποτελούνταν από 2 κιλίμια κίτρινα με πυκνά τριαντάφυλλα και αλλά λουλούδια. Τα πούλησε στην μεγάλη πείνα του Β`ΠΠ για να συντηρήσει την οικογένεια της. Μεγάλη η στεναχώρια της για ότι τα πούλησε αλλά ένοιωθε κι ευγνωμοσύνη γιατί κανείς από την οικογένεια της δεν πείνασε χάρη σ’αυτή την μικρή περιουσία που είχε από την προίκα της. Σώθηκαν, και μας έδωσε άλλα μικρότερα καλλιγραφένια στρωσίδια. Στην μεγάλη μου αδερφή ένα μικρό κιλίμι με κλαδί τριανταφυλλιάς. Στην άλλη αδερφή μου, μια μπάντα το σχέδιο «Γλάστρα με λουλούδια» Εκεί να δεις καλλιγραφία! Και σε μένα επίσης μια μπάντα με το σχέδιο «σκύλος» του 1925.
Στην δική μου οικογένεια, έφτιαξα 2 προίκες για της κόρες μου. Βρισκόμαστε στην δεκαετία του 70 και η καλλιγραφία είναι πλέον γεωμετρική. Έφτιαξα το «Βιργιώτκου» της «Μηναδινας» και την «Κρικέλα» όλα 2φύλλα μάλλινα χαλιά. Στην επόμενη δεκαετία έφτιαξα το καλλιγραφένιο κιλίμι «τα παγόνια». Εγώ το διαφοροποίησα. Την εξωτερική μπορντούρα την έφτιαξα σε χρώμα μπλέ/μώβ. Χαίρομαι τόσο όταν το βλέπω!
Για μένα είναι η καλύτερη εκδοχή του κιλιμιού. Είμαι περήφανη για το αποτέλεσμα. Αυτό ήταν το τελευταίο μου, υφαντό.”