Τι είναι η έκρηξη οργής (temper tantrum)
Πρόκειται για μια αρνητική αναζήτηση προσοχής από τον ενήλικα που κάνει το παιδί προκειμένου να επικοινωνήσει την ταραχή του και την απογοήτευση του με κοινωνικά ακατάλληλο τρόπο. Συνήθως η ταραχή και η απογοήτευση του παιδιού προκύπτει όταν μία ανάγκη ή επιθυμία του δεν έχουν καλυφθεί.
Η έκρηξη οργής είναι μια μορφή κατάρρευσης μεταξύ πολλών άλλων, όπως η επιθετικότητα, το τρέξιμο, τα ουρλιάσματα και άλλα. Κατά τη διάρκεια μιας κατάρρευσης το άτομο είναι εκτός ελέγχου. Το νευρικό σύστημα του παιδιού δεν είναι σε θέση να χειριστεί την υπερφορτωμένη αισθητηριακή είσοδο από τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος, και όλα τα αρνητικά συναισθήματα του παιδιού (ότι βασανίζεται) αυξάνουν. Κατά τη διάρκεια μίας έκρηξης οργής, το παιδί βρίσκεται σε μια χαοτική κατάσταση. Έτσι η αντίδρασή του είναι απρόβλεπτη.
Λόγοι για τις εκρήξεις θυμού
Υπάρχουν τόσοι πολλοί παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν το παιδί και να το οδηγήσουν σε μία έκρηξη οργής. Για παράδειγμα, πολλοί θόρυβοι, πλήθη, απώλεια του προσωπικού χώρου, πολλά φώτα, πολύ ζέστη, κούραση, πείνα, υπνηλία, αρρώστια, αλλαγές στη ρουτίνα του, ταραχή και σύγχυση επειδή δεν καταλαβαίνει τι συμβαίνει, αδυναμία να επικοινωνήσει ή να εκδηλώσει την απογοήτευσή του και τα συναισθήματα (ειδικά αν το παιδί είναι μη λεκτικό), ή οποιαδήποτε άλλη αιτία που το παιδί δεν μπορεί να ανεχτεί.
Τι να κάνετε κατά τη διάρκεια μίας έκρηξης οργής
• Η ασφάλεια είναι το πιο σημαντικό ζήτημα. Βεβαιωθείτε ότι το παιδί δεν βάζει σε σωματικό κίνδυνο τον εαυτό του χτυπώντας το κεφάλι του ή άλλο μέρος του σώματος σε μια σκληρή ή τραχιά επιφάνεια (όπως το έδαφος ή στον τοίχο). Εάν είναι δυνατόν, μεταφέρετε το παιδί σε ασφαλές μέρος.
• Παραμείνετε ήρεμοι σε όλη τη διάρκεια της έκρηξης. Οι εκφράσεις του προσώπου σας είναι πολύ σημαντικές για το παιδί. Το παιδί παίρνει τα συνθήματα από τη γλώσσα του σώματος σας. Χρησιμοποιείστε λοιπόν ένα καθησυχαστικό και ήρεμο βλέμμα.
• Κατά τη διάρκεια του ξεσπάσματος οργής το παιδί δεν ακούει πια. Πείτε λοιπόν μόνο τις απολύτως απαραίτητες λέξεις. Κανείς δεν μπορεί να νουθετήσει ή να καθοδηγήσει λεκτικά ένα παιδί κατά τη διάρκεια της κρίσης. Το παιδί μπορεί όμως να ανταποκριθεί στις οπτικές ενδείξεις.
• Δείξτε στο παιδί ένα οπτικό χρονόμετρο, που θα το βοηθήσει να κατανοήσει ότι υπάρχει ένα τέλος και θα πρέπει να προετοιμάσει τον εαυτό του να σταματήσει το ξέσπασμα. Ρυθμίστε το χρονοδιακόπτη για το χρονικό διάστημα που εσείς πιστεύετε ότι είναι λογικό και αρκετό για το παιδί.
• Αγνοήστε τη συμπεριφορά και φύγετε μακριά αν είστε στο σπίτι σας, αφού πρώτα βεβαιωθείτε ότι το παιδί θα είναι ασφαλές εάν μείνει στο χώρο του μόνο του.
• Δοκιμάστε να εξαλείψετε ή να ελαχιστοποιήσετε την αιτία του ξεσπάσματος.
• Αν είστε εκτός σπιτιού, μειώστε το ακροατήριο. Αν είσαστε σε ένα πάρκο ή σε πλήθος, βρείτε μια ήσυχη γωνιά ή ένα παγκάκι, και δείξτε την υποστήριξη και την συμπάθεια σας χωρίς να ενδώσετε στο αίτημα να του παιδιού. Το να ενδώσετε θα ήταν μεγάλο λάθος, γιατί αυτό θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ενίσχυση ή επιβράβευση για το παιδί και με αυτό τον τρόπο θα ενθαρρύνετε χωρίς να το θέλετε την έκρηξη να επαναληφθεί. Εάν είστε σε ένα εμπορικό κέντρο ή ένα κατάστημα, μιλείστε του πολύ δομημένα και σύντομα και πείτε του ότι καταλαβαίνετε ότι είναι αναστατωμένο, αλλά ζητείστε του να χρησιμοποιήσει τα λόγια του. Σιγουρευτείτε ότι έχετε κάνει σαφές ότι θα χρειαστεί να περιμένει για λίγα λεπτά, προτού να μπορέσετε να φύγετε. Μην ντρέπεστε για τον περίγυρο και μην δώσετε καμία υπόσχεση. Προσκολληθείτε στον κανόνα που βάλατε και παραμείνετε ήρεμοι. Στη συνέχεια, πάρτε το παιδί μακριά από το πλήθος και καθίστε δίπλα του χωρίς να μιλήσετε μέχρις ότου να φύγει η κρίση.
• Προσπαθήστε να παρακάμψετε το «κόλλημα» του παιδιού και να κατευθύνετε την προσοχή και το ενδιαφέρον του σε κάτι διαφορετικό που ξέρετε ότι το ενδιαφέρει. Πρέπει να είστε θετικοί και ήρεμοι και να παρουσιάσετε με μεγάλο ενδιαφέρον και ενθουσιασμό αυτό που του προτείνετε.
Επιμέλεια: Αλεξάνδρου Στράτος. Κέντρο ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
από proseggisi.gr