![Ο Ντόναλντ Τραμπ με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου στο Ισραήλ λίγο πριν από την πτήση του Αμερικανού προέδρου για το Σαρμ ελ Σέιχ της Αιγύπτου. Λίγο νωρίτερα από το βήμα της Κνέσετ ο Τραμπ είπε απευθυνόμενος στον Ισραηλινό πρωθυπουργό: «Μπορείς να γίνεις και εσύ κάπως πιο συμπαθής τώρα, γιατί δεν είσαι πια σε πόλεμο». [Kenny Holston / The New York Times]](https://blog.moudaniwn.gr/wp-content/uploads/2025/10/ISRAEL-GAZA-HOSTAGES.jpg)
Γιατί χρειάστηκαν 736 ημέρες; Γιατί τώρα; Αυτό το ερώτημα απασχολούσε τους Ισραηλινούς πολίτες, που βγήκαν στους δρόμους του Τελ Αβίβ και της Ιερουσαλήμ το βράδυ του Σαββάτου προκειμένου να γιορτάσουν την αναμενόμενη απελευθέρωση των ομήρων.
Το ερώτημα αυτό συνδέεται άμεσα με άλλο: τι καθυστέρησε τη συμφωνία; Μήπως κι άλλοι όμηροι θα ήταν σήμερα ζωντανοί, όπως και χιλιάδες Παλαιστίνιοι, εάν η συμφωνία είχε επιτευχθεί νωρίτερα; Το επιχείρημα αυτό βρισκόταν πίσω από τις αποδοκιμασίες που δέχθηκε ο Αμερικανός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ, όταν μνημόνευσε τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου στην ομιλία του ενώπιον πλήθους στο Τελ Αβίβ. Ο Γουίτκοφ προσπάθησε αμέσως μετά να δικαιολογήσει τον πρωθυπουργό λέγοντας: «Βρέθηκα στα χαρακώματα με τον πρωθυπουργό και είδα ότι επιδιώκει ένα ισχυρότερο, ασφαλέστερο μέλλον για τον εβραϊκό λαό». Τα λόγια του Γουίτκοφ καλύφθηκαν από νέες αποδοκιμασίες.
Οι ιστορικοί θα διαφωνούν για χρόνια εάν ο πόλεμος θα μπορούσε να είχε λήξει πριν από ένα χρόνο, όταν το Ισραήλ δολοφόνησε τον αρχηγό της Χαμάς και αρχιτέκτονα των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου 2023, Γιάχια Σινουάρ. Ή εάν Ισραήλ και Χαμάς έχασαν ευκαιρία να διαιωνίσουν την κατάπαυση του πυρός της κυβέρνησης Μπάιντεν, η οποία παρέμενε σε ισχύ όταν ο Τραμπ ανέλαβε την προεδρία. Παρά το γεγονός ότι ο Γουίτκοφ συμμετείχε στη συμφωνία του Ιανουαρίου για διατήρηση της εκεχειρίας, το ναυάγιό της οδήγησε σε περισσότερους θανάτους μετά την ορκωμοσία Τραμπ.
«Η συγκυρία είναι εντελώς διαφορετική από όταν ο Μπάιντεν ήταν πρόεδρος. Η Χαμάς ηττήθηκε στρατιωτικά, απομονώθηκε διπλωματικά, έχασε τους χορηγούς της και εγκαταλείφθηκε από τον πληθυσμό της Γάζας. Το Ισραήλ έχει πετύχει εδώ και καιρό τους στρατιωτικούς του στόχους, με μεγάλο κόστος για τον παλαιστινιακό πληθυσμό», επισημαίνει ο πρώην ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Αντονι Μπλίνκεν.
Οι όμηροι θα μπορούσαν να έχουν απελευθερωθεί στις 18 Οκτωβρίου 2023, όταν ο Μπάιντεν επισκέφθηκε το Ισραήλ. Καμία από τις δύο πλευρές δεν ήταν, όμως, έτοιμη. Η Χαμάς επέμενε σε απόσυρση του ισραηλινού στρατού από τη Ράφα, αρνούμενη να αφοπλισθεί. «Η υπαιτιότητα ανήκει, όμως, και στον Νετανιάχου, ο οποίος αρνήθηκε τότε να ακούσει για όρους λήξης του πολέμου», λέει ο Αμός Γιαντλίν, πρώην επικεφαλής της στρατιωτικής αντικατασκοπείας του Ισραήλ.
Οι προσπάθειες του Μπάιντεν για κατάπαυση του πυρός λίγο πριν από την αποχώρησή του από τον Λευκό Οίκο ναυάγησαν εξαιτίας της άρνησης του Ισραήλ να τηρήσει τους όρους της εκεχειρίας, ενόψει της ανάληψης της εξουσίας από τον Τραμπ.
Η προθυμία της Χαμάς να υπογράψει συμφωνία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αλλαγή των συνθηκών στην πρώτη γραμμή του πολέμου. Ο θάνατος του Σινουάρ προκάλεσε κρίση εξουσίας στη Χαμάς, ενώ η ισραηλινή στρατιωτική πίεση ενισχύθηκε, καθώς τα αποθέματα πυρομαχικών της οργάνωσης εξαντλούνταν. «Ο πόλεμος των 12 ημερών με το Ιράν μετέβαλε ριζικά την κατάσταση», υπογραμμίζει ο Μπρετ ΜακΓκερκ, επικεφαλής των διαπραγματεύσεων για λογαριασμό του Μπάιντεν, με τη Χαμάς να συνειδητοποιεί ότι είχε χάσει τον χρηματοδότη και τροφοδότη της.
«Αρχικά, η Χαμάς πίστεψε ότι οι όμηροι θα αποθάρρυναν την ισραηλινή κυβέρνηση από τη διεξαγωγή γενικευμένου πολέμου», λέει ο Μιχμαΐρ Αμπουσάντα, Παλαιστίνιος καθηγητής πολιτικών επιστημών, ο οποίος κατέφυγε στο Κάιρο τις πρώτες ημέρες του πολέμου.
Σημαντικός υπήρξε και ο παράγοντας Τραμπ. Ο Αμερικανός πρόεδρος είναι γνωστός για την περιφρόνηση που επιδεικνύει απέναντι στις διπλωματικές συμβάσεις, προτιμώντας τις μεθόδους των μεσιτών ακινήτων στη Νέα Υόρκη: την εκπόνηση γενικών σχεδίων και την ανάληψη των λεπτομερειών από τεχνοκράτες.
«Αυτό μοιάζει να είναι το πρότυπο για την εξωτερική πολιτική Τραμπ στο μέλλον. Επεδίωξε αντισυμβατική διπλωματία, μακριά από τους διπλωμάτες καριέρας, προτιμώντας ανθρώπους με όραμα. Και βέβαια, όπως αναμενόταν, ο πρόεδρος δέχθηκε επικρίσεις γι’ αυτό», σημείωσε ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς για τον πολιτικό του προϊστάμενο σε εκπομπή του CBS την Κυριακή.
Ο Νετανιάχου, από τη μεριά του, ευνοήθηκε σημαντικά από την αλλαγή στον Λευκό Οίκο, με τον Τραμπ να τον δεξιώνεται τέσσερις φορές, περισσότερες από κάθε άλλον ηγέτη, να καλεί σε αρχειοθέτηση των υποθέσεων διαφθοράς που βαρύνουν τον Ισραηλινό πρωθυπουργό και να αντιτίθεται σε εκκλήσεις για δημιουργία παλαιστινιακού κράτους.
Πηγή: kathimerini.gr
