Μια σπουδαία αναγνώριση σε ευρωπαϊκό επίπεδο απέσπασε ο επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Μαθηματικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Δημήτριος Νταλαμπέκος. Ο ερευνητής κατάφερε να εξασφαλίσει χρηματοδότηση από το πρόγραμμα ERC Starting Grants 2025 του European Research Council, ένα από τα πιο απαιτητικά και ανταγωνιστικά προγράμματα ερευνητικής στήριξης διεθνώς.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΑΠΘ, ο κ. Νταλαμπέκος είναι ο μοναδικός ακαδημαϊκός από την Ελλάδα που επελέγη φέτος για χρηματοδότηση. Τα ERC Starting Grants απευθύνονται σε νέους ερευνητές οι οποίοι έχουν ήδη παρουσιάσει αξιόλογο έργο και διαθέτουν τις προϋποθέσεις ώστε να καθοδηγήσουν τις εξελίξεις στο επιστημονικό τους πεδίο.
Η χρηματοδότηση ανέρχεται σε περίπου 1,3 εκατομμύρια ευρώ για πέντε έτη, δίνοντας τη δυνατότητα συγκρότησης ερευνητικής ομάδας και ανάπτυξης καινοτόμων κατευθύνσεων με διεθνή απήχηση.
Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, το ERC ανακοίνωσε φέτος τη χορήγηση 478 ενισχύσεων, συνολικού ύψους 761 εκατ. ευρώ. Η ανταπόκριση υπήρξε ιδιαίτερα μεγάλη, καθώς κατατέθηκαν 3.928 προτάσεις, αυξημένες κατά 13% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Μόνο το 12% αυτών έλαβε τελικά χρηματοδότηση, ενώ εκτιμάται ότι η συγκεκριμένη φάση θα δημιουργήσει περίπου 3.000 νέες θέσεις εργασίας σε ερευνητικές ομάδες ανά την Ευρώπη.
Η πρόταση που ξεχώρισε φέρει τον τίτλο «GRComPaS – Geometry and Rigidity in the Complex Plane and in Surfaces» και εστιάζει στην ανάπτυξη νέων μαθηματικών μεθόδων για τη μελέτη των φράκταλ.
Φράκταλ: Πολύπλοκες μορφές της φύσης
Τα φράκταλ είναι ιδιαίτερες γεωμετρικές δομές που χαρακτηρίζονται από την ιδιότητα το κάθε τμήμα τους να μοιάζει με το συνολικό σχήμα. Απαντώνται σε ποικίλες εκφάνσεις της φύσης, από τις ακτογραμμές και τα βουνά έως τα ποτάμια, την ανάπτυξη των φυτών και τη δομή των κρυστάλλων.
Ένα βασικό ερώτημα που θα εξεταστεί στο πλαίσιο της έρευνας είναι αν και πώς ένα φράκταλ σχήμα μπορεί να «μετατραπεί», με ελεγχόμενο τρόπο, σε πιο λείο και κατανοητό γεωμετρικό αντικείμενο. Η προσέγγιση αυτή έχει πρακτική σημασία σε εφαρμογές όπως η απεικόνιση τρισδιάστατων μη λείων επιφανειών – για παράδειγμα, ενός ορεινού τοπίου, ενός ανθρώπινου προσώπου ή ακόμα και του εγκεφάλου – σε δισδιάστατο επίπεδο χωρίς σημαντικές απώλειες πληροφορίας.
Ενώ για λείες επιφάνειες η μαθηματική θεωρία είναι ώριμη και πλήρως αναπτυγμένη, για τις μη λείες περιπτώσεις παραμένουν μεγάλα κενά. Η δημιουργία νέων εργαλείων για την κατανόηση αυτών των πολύπλοκων δομών αποτελεί την καρδιά του έργου GRComPaS.
Το ακαδημαϊκό προφίλ του ερευνητή
Ο Δημήτριος Νταλαμπέκος αποφοίτησε από το Τμήμα Μαθηματικών του ΑΠΘ το 2013 με βαθμό 9,98, ενώ το διδακτορικό του ολοκληρώθηκε το 2018 στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες. Ακολούθησε ερευνητική πορεία στο Πανεπιστήμιο Stony Brook της Νέας Υόρκης, όπου υπηρέτησε ως μεταδιδακτορικός συνεργάτης και κατόπιν ως επίκουρος καθηγητής. Το 2024 επέστρεψε στο ΑΠΘ αναλαμβάνοντας θέση επίκουρου καθηγητή.
Το ερευνητικό του ενδιαφέρον επικεντρώνεται στη Μιγαδική Ανάλυση και στην Ανάλυση σε Μετρικούς Χώρους. Έχει ήδη εξασφαλίσει χρηματοδοτήσεις από το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών των ΗΠΑ και έχει τιμηθεί από την Ακαδημία Αθηνών για τη συμβολή του στη Μαθηματική Ανάλυση.
Πηγή: thesstoday.gr