Τους δύο επόμενους σταθμούς του εκπαιδευτικού προγράμματος «Η πολιτιστική κληρονομιά σε κινηματογραφικά καρέ με το βλέμμα των εφήβων» αποτέλεσαν διαδοχικά οι Βυζαντινοί Πύργοι των Μαριανών, 4χλμ. βόρεια του οικισμού της Ολύνθου και του Αγίου Παύλου στον λόφο της Νέας Φώκαιας.
Στον πύργο των Μαριανών ο αρχαιολόγος της Υπηρεσίας μας Κλεάνθης Δούκας μετέφερε νοερά τους μαθητές της Β΄ Λυκείου του ΓΕΛ Πολυγύρου στα ταραγμένα χρόνια του 14ου αιώνα και στην καταστροφική δράση στην ύπαιθρο της Χαλκιδικής της Companyia Catalana d’ Orient, ενός σώματος 10.000 επαγγελματιών πολεμιστών, στην εμφύλια σύρραξη μεταξύ του Ανδρονίκου Β΄ και του εγγονού του Ανδρονίκου Γ’, στους πολέμους των Βυζαντινών με τους Σέρβους και στις ληστρικές επιδρομές Τούρκων πειρατών. Οι μαθητές ενημερώθηκαν για την επιδημία πανώλης που έπληξε την περιοχή στα μέσα του αιώνα και αποδεκάτισε τον πληθυσμό της, και για την Οθωμανική κατάκτηση της Χαλκιδικής, που ολοκλήρωσε την ερήμωση της περιοχής. Συζητήθηκαν θεάματα όπως η ανάπτυξη του αθωνικού μοναχισμού στη Χαλκιδική και η πολλαπλή επίδρασή του στη διαμόρφωση των οικισμών αλλά και για την οικιστική σύνθεση της Χαλκιδικής κατά τον ίδιο αιώνα. Παρατηρήθηκαν τα αρχαία αρχιτεκτονικά μέλη που είναι εντοιχισμένα στην τοιχοδομία του πύργου και συζητήσν για τα κοντινά ερείπια του ναού του Αγίου Νικολάου και του δίδυμου βυζαντινού υδρόμυλου. Φανταστήκαν τον τρόπο πρόσβασης στον πύργο μέσω ξύλινης σκάλας στην είσοδο του που βρίσκεται στα τέσσερα μέτρα από την επιφάνεια της γης, και αναρωτηθήκαν για τον τρόπο διαβίωσης στους του.
Στην ίδια ταραγμένη και ασταθή εποχή των Παλαιολόγων ταξίδεψαν και οι μαθητές της Ά τάξης του Γυμνασίου Νέας Φώκαιας μαζί με τους αρχαιολόγους της Υπηρεσίας μας Μαρίας Καμενίδου και Σάκη Νάκο.
Κατανόησαν τους οχυρωτικούς λόγους ανέγερσης του πύργου της Νέας Φώκαιας στα 1407, στον παραθαλάσσιο λόφο, για την προστασία του αγροτικού πληθυσμού που εργάζονταν στο μετόχι της Αθωνικής Μονής του Αγίου Παύλου. Από τον 14ο αιώνα μεταφερθήκαν νοερά στο 1821, όταν ο μεγαλέμπορος, τραπεζίτης και μέλος της Φιλικής Εταιρίας Εμμανουήλ Παπάς είχε εγκαταστήσει στον πύργο το στρατηγείο του ως αρχηγός της επανάστασης στη Χαλκιδική, διευθύνοντας από εκεί τον αγώνα. Το ταξίδι στον χρόνο έφτασε μέχρι το 1924 με τους πρόσφυγες από την μικρασιατική Φώκαια να βρίσκουν καταφύγιο στο μεγάλο μετοχιακό κτηριακό συγκρότημα της μονής του Αγίου Παύλου. Επισκεφθήκαν το εσωτερικό του πύργου ανεβαίνοντας μέχρι το ανώτερο επίπεδο όπου μαγευτήκαν από την εκπληκτική θέαση και αισθανθήκαμε για λίγο την αγωνία των ένοπλων αμυνόμενων πίσω από τις μικρές θυρίδες απέναντι σε εχθρικές επιδρομές. Ενημερωθήκαν ότι όλες οι εγκαταστάσεις του μετοχιακού συγκροτήματος υπήρχαν γύρω από τον Πύργο μέχρι το 1930, όταν και καταστράφηκαν.
Μια τέτοια καλοκαιρινή μέρα του Νοέμβρη δεν θα έκλεινε καλύτερα από το ευγενικό κέρασμα του πατέρα Ιωάννη σε γειτονικό παραθαλάσσιο χώρο, όπου απολαύσαν την εκπληκτική θέαση του πύργου να στέκεται αγέρωχα πλάι στη θάλασσα, και αρχίσαν να φανταζόμαστουν πώς άραγε θα ζωντανέψουν τα δύο μνημειακά τοπόσημα μέσα από τις ταινίες που θα ετοιμάσουν οι μικροί κινηματογραφικοί παραγωγοί.