Ένα διώροφο αρχοντικό του 19ου αιώνα, με χαρακτηριστικά της μακεδονικής αρχιτεκτονικής, με χαγιάτι, πέτρα και ξύλο, βαμμένο στα χρώματα της ώχρας, περιτριγυρισμένο από δέντρα, ακούγοντας το θρόισμα των φύλλων, τα κελαϊδίσματα των πουλιών και το νερό από το ρυάκι. «Είχα ιδιαίτερη αγάπη με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, κυρίως τη μακεδονική, την οποία και εξηγώ με επιχειρήματα και γνώση πάνω στο αντικείμενο» διηγείται με μεγάλη δόση ηρεμίας ο ιδιοκτήτης του αρχοντικού Βίραγγας Βασίλης Χαιριστανίδης, ο οποίος υποδέχεται πελάτες από 46 διαφορετικές χώρες.
Πρωινό Σαββάτου, αρχές Σεπτεμβρίου, βρισκόμαστε στο ημιορεινό χωριό Βράσταμα (ή Βραστά), σε υψόμετρο 430 μ., ένα από τα παλαιότερα χωριά της Χαλκιδικής, στο κέντρο του νομού και σε μια απόσταση 13 χλμ. από την πρωτεύουσά του, τον Πολύγυρο.
Προορισμός μας το Αρχοντικό Βίραγγας, ένας παραδοσιακός ξενώνας με προδιαγραφές boutique αρχοντικού, εκεί όπου μας υποδέχεται ο ιδιοκτήτης του, Βασίλης Χαιριστανίδης, λάτρης και γνώστης της ελληνικής μακεδονικής αρχιτεκτονικής.
«Είχα ιδιαίτερη αγάπη με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, κυρίως τη μακεδονική, καθότι ο πατέρας μου ήταν από την Καστοριά και λάτρευα την πόλη αλλά και αυτήν την αρχιτεκτονική» μας διηγείται ο κ. Χαιριστανίδης, ο οποίος στη συνέχεια θα μας εξιστορήσει την ιστορία του αρχοντικού που μετατράπηκε σ’ έναν ποιοτικό χώρο φιλοξενίας που λειτουργεί από τον Μάρτιο του 2007 και όλα αυτά τα χρόνια έχει καταφέρει να προσελκύσει τουρίστες όχι μόνο από Ελλάδα, όχι μόνο από Ευρώπη, αλλά και από Αμερική (Βόρεια και Νότια), Αφρική μέχρι και από Κορέα τον έχουν ανακαλύψει.
Ο Βασίλης Χαιριστανίδης, αρχιτέκτονας μηχανικός στο επάγγελμα, ενώ είχε περιηγηθεί σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας (Πήλιο, Ήπειρο, Ευρυτανία κτλ.), βρέθηκε στα Βράσταμα, γνωρίζοντας το χωριό και από τον Ομότιμο καθηγητή του Αρχιτεκτονικού Τμήματος της Πολυτεχνικής Σχολής του Α.Π.Θ. Νικόλαου Μουτσόπουλου ενώ ένας δεύτερος λόγος ήταν ότι βρισκόταν σε κοντινή απόσταση από την πόλη του τη Θεσσαλονίκη (70 περίπου χλμ.).
«Παράλληλα είχα ένα έργο, για το μετόχι της Χρωμίτσας (στα όρια Ουρανούπολης – Αγ. Όρους), και τότε ανακατασκεύαζα παλιά κελιά για να είναι επισκέψιμα» αναφέρει ανατρέχοντας πίσω στο 2002.
Το εγκαταλειμμένο σπίτι του 19ου αιώνα
Το διώροφο κτίριο του 19ου αιώνα, χαρακτηριστικής ελληνικής μακεδονικής αρχιτεκτονικής, με τα ιδιαίτερα μορφολογικά και τυπολογικά στοιχεία της περιοχής, κίνησε το ενδιαφέρον του Βασίλη, το οποίο όταν το αγόρασε, και ύστερα από πολλές δυσκολίες και αντιξοότητες με τις οποίες ήρθε αντιμέτωπος, ήταν ήδη εγκαταλειμμένο επί 35 χρόνια.
«Σ’ αυτό το σπίτι μεγάλωσαν αρκετές γενιές’ εγώ το πήρα από την οικογένεια που το είχε τελευταία που το είχε αγοράσει κομμάτι κομμάτι, δωμάτιο δωμάτιο, και σε κάθε δωμάτιο έμενε μια οικογένεια όπου είχε και τρία και τέσσερα παιδιά» λέει ο σημερινός ιδιοκτήτης του ο οποίος ύστερα από μεγάλη έρευνα, μελέτη, και κατόπιν επίβλεψη όλων των εργασιών, όπου σε κάποιες από τις οποίες συμμετείχε ή ολοκλήρωσε ο ίδιος, (π.χ. όλος ο εσωτερικός διάκοσμος, οι ξυλοκατασκευές και το χαρακτηριστικό σαχνισί), κατάφερε να δημιουργήσει το Αρχοντικό Βίραγγας.
«Ήταν δύσκολο το ξεκίνημα, είχες να κάνεις και με ντόπιες νοοτροπίες. Πιστεύω όμως και το βλέπω, υπάρχει κόσμος που το εκτίμησε και είναι περήφανος γι’ αυτό» συμπληρώνει.
Συγκεκριμένο target group πελατών
Απολαμβάνοντας στην πανέμορφη αυλή το καφεδάκι μας και νοστιμότατες χειροποίητες πίτες που έφτιαξε με χρωματιστές πιπεριές και τυριά, μαθαίνουμε ότι το συγκεκριμένο κτίσμα το επέλεξε τόσο για την αρχιτεκτονική του «αλλά και γιατί δεν μου αρέσουν οι πολύβουοι προορισμοί. Αυτό ήταν και το μεγάλο ρίσκο, γιατί στοχεύεις σε ένα πολύ συγκεκριμένο target group» αναφέρει ο Βασίλης επισημαίνοντας ότι πρόκειται για ανθρώπους που διαθέτουν κάποιες αξίες και είναι του ανθρώπινου μέτρου.
«Δεν είναι της πληθώρας και θέλουν το ποιοτικό, το σπιτικό, την ησυχία. Έρχονται συνειδητά, μένουν εδώ, και όλη τους την ημέρα την περνούν γυρνώντας την περιοχή» λέει εξηγώντας ότι το σημείο έχει το πλεονέκτημα ότι είναι κεντρικό στην Χαλκιδική, με αποτέλεσμα όλες οι αποστάσεις ακτινικά να είναι σχεδόν κοντινές, και συγκριτικό πλεονέκτημα ότι μπορεί κανείς να γνωρίσει την ‘άγνωστη’ Χαλκιδική!
Σημειώνεται ότι ο ξενώνας είναι πιστοποιημένος και ως Bike Friendly και υπάρχουν αρκετές διαδρομές στην περιοχή, πολλές από τις οποίες ανοίγει ο ίδιος ο Βασίλης, τόσο ποδηλατικές όσο και πεζοπορικές.
Η ονομασία
Στην άκρη του οικισμού ‘κρύβεται’ το παραδοσιακό αρχοντικό, και εισέρχεται ο επισκέπτης σ’ αυτό αφού διασχίσει το μικρό ξύλινο γεφυράκι, κάτω από το οποίο κυλάει το ποταμάκι.
Βίραγγας είναι η γούρνα που στροβιλίζει το νερό, ή γκιόλα ή δριστέλλα, που έπλεναν παλιά ρούχα, φλοκάτες κτλ. «Είχε πολλά βιράγγια στο χωριό και στη γύρω περιοχή και εδώ το έχω κάτω από το γεφυράκι» λέει ο Βασίλης προσθέτοντας ότι υπήρχε και μια βρύση -η τσιάτσια-, όπου συνδυάζανε το πλύσιμο με τον βίραγγα.
Ο ξενώνας
Η κατασκευή του ξεκίνησε το 2004, λειτουργεί από τον Μάρτιο του 2007, χειμώνα καλοκαίρι με την περιοχή να ενδείκνυται για όλο τον χρόνο και το κλίμα να είναι πολύ ήπιο, αποτελείται από τρία κτίρια όπου στο βασικό κτίσμα δημιουργήθηκαν έξι καλόγουστα και με διακριτική πολυτέλεια δωμάτια – 15 κλίνες (τρία δίκλινα, τρία τρίκλινα).
Δρύινα έπιπλα, πέτρα στους τοίχους, μπρούτζινα φωτιστικά, ξύλινες οροφές, δάπεδα με φυσικό πλακάκι τύπου Cotto, κεντητές κουρτίνες, μίνι ψυγειάκι, βραστήρας, τηλεόραση, κλιματιστικό, βεράντα για τα δυο δωμάτια που βρίσκονται στο ισόγειο, τσιπουράκι για το καλωσόρισμα και μια ‘ζεστή’ αυθεντική φιλοξενία υπόσχονται τα έξι δωμάτια του αρχοντικού.
Το δωμάτιο Καρύα είναι τρίκλινο και διαθέτει πολύ όμορφη αυλή (φωτ. viraggas.gr)
Τα χρώματα και τα αρώματα στην αυλή του ξενώνα προ(σ)καλούν τον επισκέπτη να απολαύσει την ηρεμία, να αφουγκραστεί τους ήχους της φύσης, να χαλαρώσει σωματικά, μα κυρίως ψυχικά. Μια μικρή πισίνα-υδρομασάζ για τους καλοκαιρινούς μήνες και ένα καθιστικό κάτω από τα πλατάνια με έναν πέτρινο φούρνο και ψησταριά. Και από την άλλη, ο χώρος του πρωινού και του φαγητού, με προϊόντα αγνά, τοπικά και ελληνικά και μαγειρεμένα σπιτικά φαγητά.
Και όσο περνάνε οι μέρες, και σιγά σιγά θα πέφτει η θερμοκρασία, ένας ακόμη χώρος, εκείνος του καθιστικού στο ισόγειο του ξενώνα, με την παραδοσιακή διακόσμηση, τους τοίχους με την πέτρα αλλά και τη θαλπωρή του τζακιού θα γίνεται όλο και πιο φιλόξενος, όλο και πιο απολαυστικός, όλο και πιο δοτικός.
Info
-Πώς θα πάτε: Από Θεσσαλονίκη ακολουθείτε το δρόμο για Πολύγυρο (60 χλμ.) και στη συνέχεια ακολουθείτε τις πινακίδες για Ιερισσό, Ουρανούπολη, Άγιο Όρος. Τα Βράσταμα απέχουν περίπου 13 χλμ. από τον Πολύγυρο (1 χλμ. από τον κεντρικό δρόμο).
-Τα Βράσταμα έχουν περάσει υπό την προστασία της Μονής Βατοπεδίου, διότι εκεί βρέθηκε η Ζώνη της Παναγίας, όταν κλάπηκε από τη μονή. Στο χωριό ζουν περίπου 1.000 μόνιμοι κάτοικοι, υπάρχουν καφενεία, ψησταριές, μάρκετ (σ.σ. δεν θα βρείτε τσιγάρα), ενώ ιδιαίτερα αξιόλογη είναι η εκκλησία του Ευαγγελισμού του 1814. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο εσωτερικός της διάκοσμος με αρκετά δείγματα εικόνων από καλλιτέχνες της Γαλατσάνικης Σχολής (από τη Γαλάτιστα). Είναι της ίδιας κατηγορίας, σαν σχεδιασμό και ίσως σαν εσωτερική μορφολογία με την εκκλησία του Αγ. Στεφάνου στην Αρναία καθώς και με την εκκλησία επίσης του Αγίου Στεφάνου στον Παρθενώνα Χαλκιδικής.
-Η πρώτη αναφορά για την περιοχή γίνεται στο 868, όταν ο Όσιος Ευθύμιος εγκαταστάθηκε στην περιοχή του «Βραστάμου». Μέχρι σήμερα, εορτάζεται πανηγυρικά η μνήμη του δύο φορές το χρόνο, στη σκήτη-σπηλιά στην οποία μόνασε. Η σπηλιά είναι επισκέψιμη, ακολουθώντας μια διαδρομή 7,5 χλμ. σε δασικό δρόμο, με το τελευταίο 1,5 περίπου χλμ. να διανύεται πεζοπορώντας σε σκιερό μονοπάτι.
Κείμενο + φωτ.: Ντέπυ Χιωτοπούλου, Πηγή: grtimes.gr
