“Η προσαρμογή μας στην νέα καθημερινότητα, δεν μας δίνει τη δυνατότητα να τιμήσουμε τους προγόνους μας με τρόπους καθιερωμένους. Έτσι λοιπόν φέτος ενωνόμαστε για να τους τιμήσουμε μέσα απο μια ιστορική αναδρομή, που σκοπό έχει να ταξιδέψει την σκέψη μας στην εποχή τους…”
Μετά την συμφωνία ανταλλαγής των πληθυσμών, το 1924 γίνεται η υποχρεωτική αποχώρηση των Καλλικρατειανών από την πατρίδα τους, την Καλλικράτεια της Ανατολικής Θράκης. Οι Τούρκοι δεν τους δημιούργησαν προβλήματα κατά την αποχώρησή τους, τους άφησαν να πάρουν ότι ήθελαν χωρίς να τους πειράξουν, γεγονός που δείχνει οτι είχαν καλές σχέσεις μέχρι τότε.
Οι κάτοικοι της Καλλικράτειας της Ανατολικής Θράκης, αναζητούσαν πλέον μια “νέα πατρίδα” στην Μακεδονία. Οι περισσότεροι επιβιβάστηκαν σε τρία ελληνικά πλοία το “Δανάη”, “Εύξεινος” και “Βενιζέλος”. Δεν ήταν λίγοι ωστόσο αυτοί που πήραν το δρόμο της προσφυγιάς περπατώντας τη Θράκη 44 ολόκληρα μερόνυχτα. Όσοι είχαν δικά τους καΐκια έφτασαν με αυτά. Μετά την αποβίβαση των προσφύγων στο Καραμπουρνάκι κι έπειτα από ταξίδι διάρκειας 24 ωρών με τα πλοία, εγκαταστάθηκαν προσωρινά σε παλιούς Γαλλικούς στρατώνες στη Σταυρούπολη, που τότε λεγόταν Λεμπέτ.
Τότε, μια εντεταλμένη επιτροπή της Εθνικής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) υπέδειξε τον τόπο για την ίδρυση του νέου συνοικισμού. Νέα τοποθεσία επιλέγεται η σημερινή Νέα Καλλικράτεια λόγω του ότι ήταν παραθαλάσσια περιοχή και το τοπίο θύμιζε την “παλιά πατρίδα”. Η τοποθεσία “Γιάργια”, θυμίζει παρόμοιο σημείο στην παλιά Καλλικράτεια.
Οι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στο “Τσαλί Μετόχι”, της Μονής Ξενοφώντος του Αγίου Όρους, τοποθεσία λίγο πιο έξω από την σημερινή πόλη, στο παρεκκλήσι του Αγίου Τρύφωνα. “Τσαλι” γιατί η περιοχή είχε πολλά τσαλιά (αγκάθια). Εκεί βρήκαν καλόγερους με άλογα. Έμειναν σε ξύλινες παράγκες που στήθηκαν πρόχειρα, έξω απ’ το Μετόχι. Οι συνθήκες διαβίωσης ήταν πολύ σκληρές, αρκετοί ήταν αυτοί που πέθαναν από την ελονοσία (ή θερμασιά, όπως την έλεγαν) και τις κακουχίες. Έτσι κάποιοι θέλησαν να φύγουν απ’ την περιοχή για να βρουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και εγκαταστάθηκαν στην Άνω Τούμπα Θεσσαλονίκης. Όλοι ξεκινώντας από το μηδέν προσπάθησαν να φτιάξουν ξανά την ζωή τους, παλεύοντας με τη φτώχεια και τις αρρώστιες.
Οι σκληρές συνθήκες, η θύμιση και η νοσταλγία της παλιάς πατρίδας και της καλοζωίας που είχαν, τους γέμιζε με πίκρα ζώντας με την ελπίδα να επιστρέψουν πίσω.
Πηγή: Πολιτιστικός Σύλλογος Νέας Καλλικράτειας