«Τα εβραϊκά της Σμύρνης: Συναγωγές και Μνημεία» σε έκθεση φωτογραφίας στη Θεσσαλονίκη

Από τη Θεσσαλονίκη έχουν σχεδόν εξαφανιστεί (με τη… συμβολή της μεγάλης πυρκαγιάς του 1917, του εβραϊκού ολοκαυτώματος του 1944 και άλλων «δραστηριοτήτων» των ορθοδόξων μόνιμων κατοίκων της) τα εβραϊκά μνημεία. Στη Σμύρνη όμως –μια πόλη με πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τη Θεσσαλονίκη, μεταξύ των οποίων και η ιστορική εβραϊκή κοινότητα της πόλης, κατά πολύ «νεότερη» καθώς η ίδρυσή της ανάγεται στον 16ο μ.Χ. αιώνα– έχει διατηρηθεί μεγάλος αριθμός συναγωγών τυπικής μεσαιωνικής ισπανικής αρχιτεκτονικής.

«Τα εβραϊκά της Σμύρνης: Συναγωγές και μνημεία. Σύγχρονες φωτογραφίες του Μιχάλη Σακάτη» είναι το θέμα της έκθεσης φωτογραφίας που διοργανώνει από την Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου στις εγκαταστάσεις του το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης

Λόγω των κοινών καταβολών των δύο παραπάνω κοινοτήτων, οι φωτογραφίες των συναγωγών της Σμύρνης που παρουσιάζονται στην έκθεση θα μας επιτρέψουν να φανταστούμε πώς θα ήταν οι συναγωγές της Θεσσαλονίκης αν δεν είχαν καταστραφεί από την πυρκαγιά του 1917, το νέο πολεοδομικό σχέδιο ανοικοδόμησης της πόλης και τη ναζιστική θηριωδία.

Έλληνας της Κωνσταντινούπολης (μετοίκησε στην Αθήνα από το 1970) ο Μιχάλης Σακάτης, ερασιτέχνης φωτογράφος που «ειδικεύεται» σε φωτογραφίες των δραστηριοτήτων (ήθη-έθιμα-παραδόσεις) των μειονοτικών ομάδων (Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, εβραίοι της Σμύρνης, των πόλεων της Ανατολής, Ιμβρίων, Τενέδιων κ.ά).

«Γνώρισα τις συναγωγές της Σμύρνης και τράβηξα δεκάδες φωτογραφίες, σε ένα ταξίδι μου στην πόλη το 2017. Η Σμύρνη είναι από τις λίγες πόλεις στον κόσμο στις οποίες έχει διατηρηθεί ένας μεγάλος αριθμός συναγωγών τυπικής μεσαιωνικής ισπανικής αρχιτεκτονικής. Οι συναγωγές αυτές είναι πολύ κοντά μεταξύ τους και δημιουργούν ένα ιστορικό αρχιτεκτονικό σύμπλεγμα δεκατριών κτηρίων» λέει ο Μ. Σακάτης.

Η Σμύρνη μέχρι πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή αριθμούσε 370.000 κατοίκους εκ των οποίων 165.000 ήταν Έλληνες, 80.000 Οθωμανοί Τούρκοι, 55.000 εβραίοι, 40.000 Αρμένιοι, 6.000 λεβαντίνοι και 30.000 διάφοροι άλλοι ξένοι. Σήμερα διασώζονται οκτώ από τις 34 συναγωγές, με αρχιτεκτονικά στοιχεία από την μεσαιωνική ισπανική παράδοση. Μερικές από αυτές διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση.

Η Θεσσαλονίκη πριν από την πυρκαγιά του 1917 είχε πάνω από 30 συναγωγές παρόμοιας αρχιτεκτονικής στο κέντρο της πόλης.

Στην έκθεση παρουσιάζονται 20 έγχρωμες φωτογραφίες συναγωγών της Σμύρνης (75×50 εκ.). «Το επόμενο σχέδιό μου είναι να φωτογραφήσω τα εναπομείναντα εβραϊκά κτήρια της Θεσσαλονίκης και να τα εκθέσω στη Σμύρνη» λέει ο Μιχάλης Σακάτης.

Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν την Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου 2020 στις 18:30 στον χώρο του εβραϊκού μουσείου Θεσσαλονίκης. Η έκθεση θα διαρκέσει έως το τέλος του Μαρτίου 2020.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ