Πετραδάκι πετραδάκι από κόσκινο
Πέντε βελτιώσεις, αλλά και πολλές επιβαρύνσεις, φέρνει ο καινούργιος χρόνος στον τομέα της οικοδομής. Η αρχή γίνεται από τα νέα κτίρια -σταδιακά μέσα σε μια πενταετία θα καλύψει και τα υφιστάμενα, που υπολογίζονται σε 4 εκατομμύρια- τα οποία θα διαθέτουν υποχρεωτικά «ταυτότητες», ηλεκτρονικό φάκελο και μαρτυριάρικα DVD.
Αν δεν βρισκόμασταν σε περίοδο οικονομικής κρίσης, οι πολεοδομίες θα είχαν φρακάρει από φακέλους για λογαριασμό ιδιοκτητών που ήθελαν να προλάβουν την εφαρμογή του νέου τρόπου εκπόνησης των μελετών και κυρίως του ελέγχου των οικοδομών, που πλέον είναι υποχρεωτικοί σε όλα τα στάδια κατασκευής ώς την ολοκλήρωση του ακινήτου. Παραβάσεις των νέων κανόνων συνεπάγονται αυστηρές κυρώσεις και κυρίως ορατό τον κίνδυνο να χαρακτηριστεί αυθαίρετο ένα κτίριο που έχει χτιστεί με νόμιμη άδεια!
Οι αλλαγές δεν αφορούν μόνον τις νέες οικοδομές, αλλά και τις υπάρχουσες. Από τις 9 Ιανουαρίου 2011 ξεκινά η εφαρμογή της λεγόμενης «πράσινης ταυτότητας», που θα συνοδεύει απαραίτητα όλες τις μεταβιβάσεις ακινήτων (αγοραπωλησίες, γονικές παροχές κ.λπ.), αλλά και τις ενοικιάσεις. Προς το παρόν δεν αφορά ακίνητα που δεν αλλάζουν ιδιοκτήτη ή ένοικο. Πρόκειται για ένα πιστοποιητικό, το οποίο σε πρώτη φάση απλώς θα καταγράφει την ενέργεια που είναι απαραίτητη για τη λειτουργία μιας ιδιοκτησίας και θα βαθμολογεί τη συμπεριφορά της. Με τον τρόπο αυτό διαμορφώνεται όμως μια νέα παράμετρος στην αγορά ακινήτων, αφού θα επιδρά στην αξία του ακινήτου, έστω σε μικρό βαθμό.
Η Ελλάδα, με μια καταδίκη ήδη στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, προχωρά με πέντε χρόνια καθυστέρηση στην υλοποίηση της κοινοτικής οδηγίας, ενώ ήδη η Κομισιόν προβαίνει στην εκπόνηση νέας, πολύ αυστηρότερης! Να σημειωθεί ότι τα κτίρια είναι ιδιαίτερα ενεργοβόρος τομέας στη χώρα μας, αφού απορροφούν το 40% των καυσίμων και εκπέμπουν το 48% των αερίων που συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή.
Εχει προηγηθεί από τον Οκτώβριο η εφαρμογή του νέου κανονισμού με τον οποίο γίνεται ο υπολογισμός των ενεργειακών αναγκών αλλά και της κατανάλωσης των νέων κτιρίων. Ο ΚΕΝΑΚ αντικατέστησε τον κανονισμό θερμομόνωσης, ο οποίος είχε θεσπιστεί το 1979 και στα 40 χρόνια που μεσολάβησαν είχε δεχθεί ελάχιστες βελτιώσεις.
Αν τηρηθούν οι δεσμεύσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος, οι ενεργειακοί επιθεωρητές θα αναλάβουν καθήκοντα από το νέο έτος και θα περνούν από «κόσκινο» όλα τα νέα κτίρια, αλλά και τα παλιά που εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία.
Ειδικά στις νέες οικοδομές ο ρόλος τους θα είναι καθοριστικός, αφού χωρίς την έκθεσή τους δεν επιτρέπεται να γίνει η σύνδεση με τη ΔΕΗ. Θα ελέγχουν εξονυχιστικά την εφαρμογή της μελέτης του ΚΕΝΑΚ και αν διαπιστώνουν αποκλίσεις, τότε οι υπεύθυνοι της νέας οικοδομής θα έχουν περιθώριο ενός χρόνου για να κάνουν τις απαραίτητες βελτιώσεις. Αν δεν συμμορφωθούν ή αν προσπαθήσουν να ξεφύγουν με… πασαλείμματα, τότε η οικοδομή χαρακτηρίζεται αυθαίρετη.
Οι σημαντικότερες αλλαγές επέρχονται με τον νόμο 3843/2010 και αφορούν τα νέα στοιχεία που θα συνοδεύουν τους φακέλους για την έκδοση των οικοδομικών αδειών, οι οποίοι θα κατατίθενται στις πολεοδομίες από την 1η Ιανουαρίου 2011. Συγκεκριμένα:
1 . Τα τοπογραφικά διαγράμματα των οικοπέδων θα διαθέτουν πλήρες «στίγμα», με συντεταγμένες που θα προσδιορίζουν επακριβώς τη θέση τους στον χώρο, επομένως και στις δορυφορικές φωτογραφίες. Είναι το πρώτο βήμα για να προληφθούν «προχωρημένα» κόλπα με οικοδομικές άδειες που… ταξιδεύουν από νησί σε νησί, που… μετακομίζουν από εντός σε εκτός σχεδίου περιοχές! Θα αποκαλύπτονται όμως ευκολότερα και οι συνήθεις παρανομίες, όπως οικοδομές που «ξεχειλώνουν» με το χτίσιμο περισσότερων τετραγωνικών σε σχέση με τα επιτρεπόμενα, πισίνες που κατασκευάζονται χωρίς την απαραίτητη άδεια και στέγαστρα που έχουν μετατραπεί σε κανονικά σπίτια.
2. Η «ταυτότητα» κτιρίου, που θα περιλαμβάνει εννέα πιστοποιητικά και την εγκεκριμένη οικοδομική άδεια. Εγκαινιάζεται με την έκδοση της άδειας και ολοκληρώνεται μέσα σε 20 ημέρες από τη σύνδεση του νέου κτιρίου με το δίκτυο της ΔΕΗ. Θα περιλαμβάνει όμως και DVD, με το οποίο θα απεικονίζονται όλοι οι χώροι του κτιρίου, κύριοι και βοηθητικοί, πριν από τη χρήση τους. Θα φυλάσσεται σε ειδικό χώρο του κτιρίου που θα είναι προσβάσιμο σε μελλοντικούς ελέγχους και θα το συνοδεύει σε όλη τη διάρκεια της «ζωής» του. Είναι επίσης υποχρεωτικό να ανανεώνεται έπειτα από κάθε αλλαγή που γίνεται στο κτίριο, όπως μετατροπή των ισογείων από κατοικίες σε καταστήματα, εσωτερικές διαρρυθμίσεις κ.λπ. Θα περιλαμβάνει υποχρεωτικά τις εκθέσεις που συντάσσονται από μηχανικούς του Δημοσίου ύστερα από σεισμό. Με αυτόν τον τρόπο θα γνωρίζουν οι επίδοξοι ενοικιαστές αλλά κυρίως οι νεότεροι ιδιοκτήτες την πραγματική κατάσταση της οικοδομής και δεν θα πέφτουν θύματα επιτηδείων που εισπράττουν τη σεισμική αποζημίωση, κάνουν ένα απλό βάψιμο και ξεφορτώνονται ένα προβληματικό ακίνητο.
3. Το ηλεκτρονικό μητρώο της κάθε οικοδομής, στο οποίο θα καταχωρίζονται όλα τα στοιχεία της οικοδομικής άδειας, τα ονόματα των μηχανικών και των βεβαιώσεων που υπογράφουν, καθώς και τα πιστοποιητικά που χορηγούνται από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Θα καταρτίζονται από τις πολεοδομίες και θα κοινοποιούνται στο υπουργείο Περιβάλλοντος.
4. Οι άδειες που εκδίδονται κάθε χρόνο σε όλη τη χώρα υπόκεινται σε δειγματοληπτικό έλεγχο σε ποσοστό 10%, ενώ το 2% θα υπόκειται στην έρευνα των επιθεωρητών δημόσιας διοίκησης.
Ο νόμος προβλέπει ότι οι παραπάνω αλλαγές μπορούν να εφαρμοστούν και στις υπάρχουσες οικοδομές, αλλά απαιτείται η έκδοση προεδρικού διατάγματος που προωθείται με ευθύνη των συναρμόδιων υπουργείων Περιβάλλοντος και Εσωτερικών. Προαναγγέλλονται, πάντως, αυξήσεις στις αμοιβές των μηχανικών που θα αναλάβουν τις πρόσθετες μελέτες για την έκδοση των αδειών. Σήμερα η έκδοση μιας άδειας αντιπροσωπεύει το 4-5% του συνολικού κόστους μιας οικοδομής.
«Τα νέα υλικά θα ανεβάσουν το κόστος»
Χωρίς επιβάρυνση στις αμοιβές των μηχανικών ξεκινούν από τον Ιανουάριο οι αλλαγές στις μελέτες για τις οικοδομικές άδειες, όπως μας διαβεβαίωσε ο Θόδωρος Σαραφείδης, μέλος της διοίκησης του Τεχνικού Επιμελητηρίου. «Είναι μέτρα θετικά που χρειάζεται να ληφθούν στις οικοδομές», επισημαίνει στην «Ε» ο συνδικαλιστής που εκπροσωπεί τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Ηταν όμως κατηγορηματικά αντίθετος με τον τρόπο που εφαρμόζεται η ενεργειακή ταυτότητα των κτιρίων και μας αποκάλυψε: «Από τον Οκτώβριο, που έχει τεθεί σε εφαρμογή το μέτρο στις νέες οικοδομές, δεν έχει υποβληθεί ούτε ένας φάκελος για νέα οικοδομική άδεια». Υπογραμμίζει ότι το θέμα είχε ξεχαστεί για μια οκταετία και κάτω από την απειλή της νέας καταδίκης από το ευρωπαϊκό δικαστήριο προωθήθηκε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, χωρίς να υπάρχει η κατάλληλη προετοιμασία.
Το ΤΕΕ έχει αναρτήσει ένα πρόγραμμα για τον υπολογισμό, αλλά δεν έχουν γίνει σεμινάρια για την επιμόρφωση των μηχανικών, κυρίως στην περιφέρεια. «Θα έπρεπε να ξεκινήσει η εφαρμογή σε πιλοτικό επίπεδο», επισημαίνει ο Θ. Σαραφείδης, ο οποίος μας είπε ότι οι νέοι υπολογισμοί για την ενεργειακή συμπεριφορά του κτιρίου αμείβονται με το 20% της αρχιτεκτονικής μελέτης. Υπογραμμίζει ότι η μεγάλη επιβάρυνση θα προέλθει από τα νέα υλικά που πρέπει να χρησιμοποιούνται στις οικοδομές, π.χ. τα κουφώματα θα είναι υποχρεωτικά θερμοδιακοπτόμενα. Με αυτά τα δεδομένα, ζητεί να μετατεθεί η εφαρμογή των μέτρων για να υπάρξει η σωστή προετοιμασία.