«Είμαστε σε ετοιμότητα πάντοτε, αλλά όταν συμβεί το κακό και δεν το προλάβουμε και ξεφύγει, όπως έγινε στο Μάτι και στην Εύβοια, τότε όσοι και να είμαστε και όσα μέσα και να διαθέτουμε, λίγα μπορούν να γίνουν».
Τα λόγια ανήκουν σε έναν από τους πιο έμπειρους πυροσβέστες της χώρας, με πολυετή θητεία πρώτη γραμμή, που ελπίζει ότι φέτος το καλοκαίρι, τα πράγματα θα κυλήσουν μέσα στα όρια αντοχής του συστήματος.
Ποια είναι αυτά τα όρια; Ακόμα κι αυτό δεν μπορεί να απαντηθεί με ακρίβεια από τους πυροσβέστες που γνωρίζουν καλά το αντικείμενο σε μία δύσκολη πυροσβεστικά χώρα, όπως είναι η Ελλάδα, με την ξεχωριστή μορφολογία και την πολύμορφη γεωγραφία.
Σύμφωνα με τους ίδιους τους πυροσβέστες, το πρόβλημα στη χώρα μας εντοπίζεται κυρίως στην πρόληψη και στην έλλειψη των υποδομών, και όχι τόσο στην ετοιμότητα του πυροσβεστικού σώματος, το οποίο παρά τις όποιες ελλείψεις σε προσωπικό, έχει εξελιχθεί σε ένα ετοιμοπόλεμο σύστημα, με μεγάλη εμπειρία και επιχειρησιακή ικανότητα.
Στο τέλος Ιουνίου η συντήρηση των δασικών δρόμων
Ένα από τα μελανά σημεία στη δασοπροστασία από τις πυρκαγιές, είναι η έγκαιρη ή επαρκής συντήρηση των οδικών δικτύων στις δασικές περιοχές όπως και των αντιπυρικών ζωνών.
Επί παραδείγματι, η συντήρηση των δασικών δρόμων στο επικίνδυνο μεικτό πευκοδάσος της Χαλκιδικής, μεικτό διότι υπάρχουν πολλά κτίσματα μέσα σε δασικές περιοχές, δεν έχει ξεκινήσει ακόμη. Έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει προς το τέλος Ιουνίου λόγω των συχνών καιρικών φαινομένων στις αρχές Ιουνίου, που προκαλούν ζημιές στο δίκτυο.
Ανάλογη η κατάσταση και στο περιαστικό δάσος της Θεσσαλονίκης όπου υπόσχονται πως μέχρι το τέλος του καλοκαιριού θα λειτουργήσει και ραντάρ.
«Εμείς θέλουμε το δίκτυο συντηρημένο από πιο νωρίς και όλο το χρόνο, αλλά η αρμόδια τοπική αυτοδιοίκηση επιλέγει να κάνει τη συντήρηση προς το τέλος Ιουνίου για να περάσουν οι μπόρες, διότι προκαλούν φθορές στο δίκτυο που είναι χωματόδρομοι. Το πρόβλημα δηλαδή είναι οικονομικό», τονίζει υψηλόβαθμο στέλεχος της Πυροσβεστικής στην Χαλκιδική που δηλώνει ότι το σώμα στο νομό Χαλκιδικής είναι σε πλήρη ανάπτυξη και ετοιμότητα.
Όπως όμως τονίζει, ακόμα πιο κρίσιμο και ζωτικό για τις δασικές περιοχές, ιδίως τις μεικτές, είναι ο έλεγχος της ανθρώπινης δραστηριότητας. Δηλαδή ο καθαρισμός από απορρίμματα και ο καθαρισμός των οικοπέδων από εύφλεκτα υλικά, όπως και η τήρηση της απαγόρευσης κατά την αντιπυρική περίοδο, του ανάμματος φωτιάς.
«Η πρόληψη για τα οικόπεδα ανήκει στους δήμους ενώ τις φωτιές τις ελέγχουμε εμείς. Ο έλεγχος από τους δήμους πρέπει να ενταθεί όπως και με τα πρόστιμα που κυμαίνονται από 300 ευρώ μέχρι και 5000 ευρώ. Είναι ενδεικτικό πως λόγω των προστίμων που επιβάλουμε, τα τελευταία χρόνια έχουμε περιορισμό στις φωτιές», τονίζει ο υψηλόβαθμος αξιωματικός της Πυροσβεστικής και σημειώνει πως στη Χαλκιδική πολλοί επαγγελματίες του τουρισμού θεωρούν ότι τα δάση είναι χώρος εναπόθεσης απορριμμάτων.
«Πρέπει να αλλάξουμε νοοτροπία ως πολίτες και κοινωνία. Υπάρχουν κάποιοι ακόμα και ξενοδόχοι που θεωρούν ότι μπορούν να πετούν τα παλιά στρώματα ή έπιπλα μέσα στο δάσος αντί να καλέσουν μία εταιρία ανακύκλωσης. Αυτά πρέπει να σταματήσουν» τονίζει.
Έχουμε επαρκή εναέρια μέσα αλλά γερασμένο προσωπικό
Στη Θεσσαλονίκη σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία αυτή τη στιγμή υπάρχουν 5 καναντέρ νέου τύπου (415) ενώ έγκαιρα έχουν συναφθεί και οι συμφωνίες για τη χρήση δύο ελικοπτέρων βαρέως τύπου με κάδο.
Στην Θεσσαλονίκη, επίσης από φέτος θα εδρεύει και τμήμα της νέας μονάδας δασοκομάντος της Ειδικής Μονάδας Δασικών Επιχειρήσεων (ΕΜΟΔΕ). Πανελλαδικά η ΕΜΟΔΕ αριθμεί 590 άτομα και στην Θεσσαλονίκη θα βρίσκονται 103 δασοκομάντος, με έδρα την 113 Πτέρυγα Μάχης. Τμήματα της ΕΜΟΔΕ εκτός από τη Θεσσαλονίκη, θα εδρεύουν σε Λαμία, Γιάννενα, Αθήνα, Κρήτη και Πάτρα.
Το χαρακτηριστικό της νέας αυτής μονάδας που ολοκληρώνει σήμερα την εκπαίδευση της και από αύριο θα είναι επιχειρησιακά έτοιμη να αναλάβει για πρώτη φορά δράση, είναι ότι θα είναι αερομεταφερόμενη.
«Η μονάδα μας στη Θεσσαλονίκη από τις 6 Ιουνίου διαθέτει ελικόπτερο και θα είμαστε σε θέση να παρέμβουμε σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα. Στόχος μας είναι να βρισκόμαστε στη φωτιά πριν εξαπλωθεί, για να την θέσουμε υπό έλεγχο», αναφέρει ένας εκ των επικεφαλής της ΕΜΟΔΕ Β. Ελλάδας, τονίζοντας ότι πέρα από την εκπαίδευση και των εξοπλισμό, η ΕΜΟΔΕ είναι μία μονάδα με δασοκομάντος νεαρής ηλικίας, με μέσο όσο ηλικίας τα 25 έτη όταν στο Πυροσβεστικό Σώμα ο μέσος όρος ηλικίας είναι μεταξύ 47- 50 έτη.
Γερασμένο Πυροσβεστικό Σώμα
«Αυτό είναι ίσως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του Πυροσβεστικού Σώματος σήμερα» αναφέρει στην Parallaxi, πρώην αρχιπύραρχος με θητεία στο Αρχηγείο του Πυροσβεστικού Σώματος, που γνωρίζει πολύ καλά τα προβλήματα της Β. Ελλάδας.
Όπως τονίζει, σήμερα ο μέσος όρος της ηλικίας των δασοπυροσβεστών είναι κοντά στα 50 έτη, γεγονός αρνητικό για την αξιόμαχη λειτουργία του σώματος. «Υπάρχει εμπειρία αλλά δεν υπάρχει ανανέωση ώστε η γνώση να μεταβιβαστεί σε νέο αίμα», τονίζει και σημειώνει ότι απαιτούνται προσλήψεις καθώς η υποστελέχωση αγγίζει το 20%.
Από μηχανοκίνητα μέσα και εναέρια μέσα θεωρεί ότι δεν υπάρχει η επάρκεια που απαιτείται διότι συχνά γίνονται αποσπάσεις μέσων στη νότια Ελλάδα. «Πολλές φορές μεταφέρουν οχήματα από τη Βόρεια Ελλάδα, στη νότια Ελλάδα λόγω επιχειρησιακών αναγκών, αλλά αυτά ποτέ δεν γυρίζουν. Οι προμήθειες σε μηχανοκίνητα μέσα στη Κ. Μακεδονία, μέσω ΕΣΠΑ είναι ικανοποιητικές αλλά να μη ξεχνάμε ότι εδώ έχουμε από τα μεγαλύτερα πευκοδάση της Μεσογείου όπως είναι της Χαλκιδικής, της Δαδιάς και της Θάσου», τονίζει και κάνει ειδική αναφορά στο Σέιχ Σου.
Όπως υποστηρίζει το περιαστικό δάσος της Θεσσαλονίκης κινδυνεύει από την πόλη και ιδίως από τον περιφερειακό, όπου θεωρεί ότι πρέπει να γίνουν σοβαρές παρεμβάσεις.
«Το δάσος της Θεσσαλονίκης βρίσκεται διαρκώς σε κίνδυνο από την πόλη και δεν κινδυνεύει η πόλη από το δάσος. Πέρσι το καλοκαίρι η φωτιά πήρε μπρός από τσιγάρο η εξάτμιση στα ξερά χόρτα. Αυτό που προτείνω είναι ότι στις πλευρές κατά μήκος του περιφερειακού, θα πρέπει να κοπούν δένδρα ώστε να δημιουργηθούν αντιπυρικές ζώνες περίπου πενήντα μέτρων, να υπάρχει συνεχώς καθαρισμός από τα χόρτα και να φυτευτούν άλλα δένδρα που δεν αρπάζουν αμέσως φωτιά, όπως το πεύκο. Αλλά στη Θεσσαλονίκη, όταν προτείνεις κοπή πεύκου, θεωρείται έγκλημα» τονίζει και υποστηρίζει πως είναι μύθος ότι η φωτιά μπορεί να ελεγχθεί.
«Το πιο σοβαρό θέμα στην δασοπυρόσβεση είναι η πρόληψη και όχι η καταστολή. Αν οι συνθήκες είναι τέτοιες, όπως στο Μάτι ή στην Εύβοια, με ανέμους και υπάρχει διασπορά δυνάμεων, δεν υπάρχει δυνατότητα να σβήσεις τη φωτιά», τονίζει και αναφέρει ως παράδειγμα και τις μεγάλες φωτιές στην Καλιφόρνια, που καίνε για μέρες παρά την υπεροπλία σε εναέρια και μηχανοκίνητα μέσα.
«Δυστυχώς στο μέλλον λόγω της κλιματικής αλλαγής θα έχουμε μεγάλες πυρκαγιές, αν δεν βάλουμε μυαλό, και δυστυχώς θα έχουμε θύματα, διότι το αμαρτωλό ελληνικό κράτος επέτρεψε αυτή τη κατάσταση, με τα αυθαίρετα μέσα στα δάση» σημειώνει χαρακτηριστικά.
*Γράφει ο Φίλιππος Δεργιαδές στο parallaximag.gr