Νομιμοποίηση πολλών ταχυτήτων και… εκπτώσεων για τα αυθαίρετα

Κατάργηση του ετήσιου προστίμου διατήρησης, συντελεστή 5%-10% επί της τιμής ζώνης και αγορά περιβαλλοντικού ισοζυγίου

Μια ρύθμιση για αυθαίρετα πολλών… ταχυτήτων ετοιμάζει η κυβέρνηση. Το μοντέλο «τακτοποίησης» των ημιυπαίθριων θα αποτελέσει τον μπούσουλα του υπουργείου Περιβάλλοντος για τα αυθαίρετα, αν και πρέπει να ξεπεραστούν πολλοί σκόπελοι για να κινηθεί εντός συνταγματικών ορίων. Στην τελευταία σύσκεψη που έγινε στο ΥΠΕΚΑ το περασμένο Σάββατο, μεταξύ της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου κκ. Γ. Παπακωνσταντίνου και Ν. Σηφουνάκη, συμβούλων και υπηρεσιακών παραγόντων, συζητήθηκαν όλες οι εναλλακτικές προτάσεις ώστε να καταλήξουν στην τελική θέση η οποία θα παρουσιαστεί στο Υπουργικό Συμβούλιο πιθανώς και αυτή την εβδομάδα.

Αν και τίποτε δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί, το υπουργείο φαίνεται ότι έχει καταλήξει στις γενικές κατευθύνσεις της ρύθμισης για τα αυθαίρετα. Σύμφωνα με πληροφορίες, όσα αυθαίρετα βρίσκονται εντός σχεδίου ή εντός οικισμού θα μπορούν να νομιμοποιηθούν με την απόκτηση συντελεστή δόμησης, ως άυλου τίτλου, και πιστοποιητικού αρχιτεκτονικής ένταξης για 30 ή 40 χρόνια, ανεξαρτήτως πολεοδομικής παράβασης. Δηλαδή αν ένα κτίριο εντός σχεδίου έχει υπερβάσεις (π.χ. περισσότεροι όροφοι ή τετραγωνικά) οι ιδιοκτήτες θα μπορούν να το «τακτοποιήσουν» καταβάλλοντας μειωμένο πρόστιμο.

Για όσα όμως βρίσκονται εκτός σχεδίου ή εκτός οικισμού ο χρόνος «τακτοποίησής» τους θα εξαρτάται από τον βαθμό ωριμότητας του κάθε πολεοδομικού σχεδίου. Δηλαδή, αυθαίρετα κτίσματα και κατασκευές σε περιοχές όπου έχουν ολοκληρωθεί τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΓΠΣ) και τα ΣΧΟΟΑΠ (Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης) θα παίρνουν τον δρόμο της νομιμοποίησης, πιθανώς και αυτά για 30 με 40 χρόνια.

Για τα υπόλοιπα εκτός σχεδίου αυθαίρετα, τα οποία έχουν ανεγερθεί σε οικόπεδο μη άρτιο και άρα μη οικοδομήσιμο, ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να αγοράσει την έκταση που υπολείπεται, προκειμένου να την εισφέρει ως περιβαλλοντικό αντιστάθμισμα στον οικείο δήμο. Δηλαδή, σε περιοχή όπου επιτρέπεται να χτίσεις στα τέσσερα στρέμματα και κάποιος έχει παρανόμως χτίσει στα δύο, για να νομιμοποιήσει το αυθαίρετο θα πρέπει να αγοράσει άλλα δύο είτε στη «γειτονιά» είτε στους γύρω δήμους για δημιουργία, π.χ., ενός πάρκου. Μπορεί ωστόσο να πληρώσει το αντιστάθμισμα σε χρήμα. Οι ιδιοκτήτες για τους οποίους το αυθαίρετο αποτελεί πρώτη κατοικία κατ΄ εξαίρεση δεν θα επιβαρυνθούν με αγορά περιβαλλοντικού ισοζυγίου αν δεν έχουν εισοδήματα, ενώ θα είναι μικρότερο και το πρόστιμο.

Πιο χαμηλά πρόστιμα

Χαμηλότερα, σε σύγκριση με όσα είχαν οριστεί το 2003, θα είναι γενικότερα τα πρόστιμα για όλους τους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων οι οποίοι θα υπαχθούν στη ρύθμιση. Θα προβλέπεται κατηγοριοποίηση των προστίμων ανάλογα με τον βαθμό της αυθαιρεσίας. Η σκέψη είναι ο υπολογισμός του προστίμου να γίνει με κλιμακωτό συντελεστή (από 5% ως 10%). Δηλαδή να υπολογίζεται ως εξής: εμβαδόν αυθαιρέτου επί τιμή ζώνης επί συντελεστή (π.χ. 10%). Σήμερα ο αυθαιρετούχος πρέπει να καταβάλλει το 100% της αξίας (τιμή ζώνης επί τετραγωνικά) ως πρόστιμο ανέγερσης και το 50% αυτού, κάθε χρόνο, ως πρόστιμο διατήρησης. Το πρόστιμο διατήρησης πιθανώς θα καταργηθεί με τη νέα ρύθμιση. Ωστόσο, υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις στο επιτελείο του υπουργείου ως προς τον υπολογισμό και μένει να φανεί ποια τελικά θα είναι η άποψη που θα επικρατήσει.

Ο συντελεστής ο οποίος θα καθορίζει το πρόστιμο θα εξαρτάται από το αν ένα κτίριο έχει ή δεν έχει οικοδομική άδεια. Στην περίπτωση που έχει οικοδομική άδεια από το ποσοστό της υπέρβασης, από το αν είναι ή όχι πρώτη κατοικία και άλλες παραμέτρους.

Η θεσμοθέτηση του «περιβαλλοντικού ισοζυγίου», θα αποτελέσει το «κλειδί» για να ξεπεραστεί η αντισυνταγματικότητα των ρυθμίσεων. «Τρεις μήνες δουλεύουμε με νομικούς,σε συνεργασία με το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ),τη ρύθμιση για τα αυθαίρετα.Για πρώτη φορά τα κίνητρα δεν θα είναι εισπρακτικά αλλά και περιβαλλοντικού χαρακτήρα,καθώς τα έσοδα από τα πρόστιμα θα δοθούν για την εξισορρόπηση του ελλείμματος γης στις περιοχές όπου βρίσκονται τα αυθαίρετα ή σε γειτονικές» αναφέρει ο κ. Σηφουνάκης.

Μετά την τακτοποίησή τους τα αυθαίρεταθα μεταβιβάζονται ως κτίρια και όχι ως αδόμητα γήπεδα και θα συνυπολογίζονται στα τεκμήρια.

Ωστόσο πρέπει να σημειωθεί ότι το ΣτΕ, με πλούσια νομολογία, έχει αποκλείσει κάθε ενδεχόμενο νομιμοποίησης όσων αυθαιρέτων έχουν χτιστεί μετά το 1983 (οπότε είχε γίνει η τελευταία νομιμοποίηση), λόγω αντισυνταγματικότητας. Το 2009 η σκέψη του δικαστηρίου εκτός από το άρθρο 24- από το οποίο αντλούσε επιχειρήματαεμπλουτίστηκε και με άλλες θεμελιώδεις αρχές του Συντάγματος, όπως είναι η αρχή κράτους δικαίου και της ισότητας των πολιτών.

ΤΕΕ: ΤΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΑΥΘΑΙΡΕΤΗ ΔΟΜΗΣΗ

«Πρέπει να δοθεί ένα τέλος στην παραβατική συμπεριφορά και του κράτους και του πολίτη.Να δοθεί ένα τέλος στην αυθαίρετη δόμηση και στις πολεοδομικές αυθαιρεσίες, στη γραφειοκρατία και στις στρεβλώσεις της,στους περιορισμούς που θέτει η ανυπαρξία χωροταξικού σχεδιασμού,στον εθισμό του κράτους να ωθεί τον πολίτη σε παραβατικές συμπεριφορές και να τον κρατάει όμηρο.Πρέπει να προστατευθεί το περιβάλλον,είτε είναι αστικό ή περιαστικό είτε φυσικό» λέει ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) κ. Χρήστος Σπίρτζης.

Η όποια ρύθμιση,όπως τονίζει,δεν πρέπει να ληφθεί από κανέναν ως άφεση αμαρτιών στην παρανομία, στον βιασμό των πόλεων και του περιβάλλοντος.Οπως λέει,«για να δοθεί λύση πρέπει να τηρηθούν κάποιες αρχές με βάση τις οποίες να γίνει η ρύθμιση».Η πρώτη είναι να υπάρχει κατηγοριοποίηση που θα συνεπάγεται διαφορετική αντιμετώπιση της κάθε κατηγορίας πολεοδομικής παράβασης με κοινωνικά κριτήρια και με πρόστιμα που θα μπορεί και ο πολίτης να τα αντέξει και διασφάλιση του περιβαλλοντικού ισοζυγίου.Η δεύτερη είναι να ενταχθούν τμηματικά τα κτίρια στις περιοχές που είναι εντός οικισμού ή εντός σχεδίου ή σε περιοχές που έχουν ολοκληρωθεί τα ΓΠΣ και τα ΣΧΟΟΑΠ και η τρίτη να διασφαλιστεί αξιόπιστος μηχανισμός ελέγχου ο οποίος θα κάνει απαγορευτική τη συνέχιση της αυθαίρετης δόμησης.

ΠΗΓΗ: www.tovima.gr