Τα πρώτα 2 χιλιόμετρα της υπόγειας σήραγγας του μετρό της Αθήνας έχει σκάψει ο μετροπόντικας της Γραμμής 4 του μετρό, του μεγαλύτερου δημόσιου έργου που κατασκευάζεται από το καλοκαίρι του 2021 στη χώρα μας.
Πρόκειται για τη διαδρομή που έχει ξεκινήσει ο ένας από τους δύο μετροπόντικες τελευταίας τεχνολογίας (μήκους 100 μέτρων ο καθένας) με σημείο εκκίνησης την Κατεχάκη, από ένα συνολικό «ταξίδι» 5,1 χιλιομέτρων που έχει να διανύσει μέχρι τη διακλάδωση με τον Ευαγγελισμό.
Στο σημείο εκείνο θα συναντηθεί με τον δεύτερο μετροπόντικα που έρχεται από τη Βεΐκου στο Γαλάτσι (σε μια αντίστροφη πορεία) και θα διασχίσει μια μεγαλύτερη διαδρομή μήκους 7,1 χιλιομέτρων. Πρόκειται για τη σήραγγα που θα εξυπηρετήσει πυκνοκατοικημένες περιοχές της Αθήνας με μεγάλα και έντονα κυκλοφοριακά προβλήματα που σήμερα προσπαθούν να εξυπηρετήσουν ανεπιτυχώς κυρίως τα επίγεια μέσα μαζικής μεταφοράς.
Ο μετροπόντικας που ξεκίνησε από τη Βεΐκου έχει σκάψει ήδη τα πρώτα 250 μέτρα και βρίσκεται σε απόσταση 200 μέτρων από τον σταθμό Αλσος Βεΐκου. Από εκεί θα ακολουθήσει τη διαδρομή της Γραμμής 4 (Γαλάτσι, Κυψέλη, Δικαστήρια, Εξάρχεια, Ακαδημίας, Κολωνάκι) με τελικό προορισμό τον Ευαγγελισμό.
Ο δεύτερος μετροπόντικας έχει ξεκινήσει από την Κατεχάκη και βρίσκεται πλέον πολύ κοντά στον σταθμό του Ζωγράφου. Ο ημερήσιος ρυθμός είναι κατά μέσο όρο 13 μέτρα σήραγγας, την οποία σκάβει και κατασκευάζει, με μια πρόσφατη προσωρινή διακοπή μίας εβδομάδας λόγω πετρωμάτων. Πρόκειται για ένα σύνηθες πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα μηχανήματα διάνοιξης σηρράγων (ΤΒΜ), το οποίο, σύμφωνα με στελέχη του έργου, σταδιακά επιλύεται για να επανεκκινήσει άμεσα. Οπως επισημαίνεται, είναι το δεύτερο ολιγοήμερο διάλειμμα του μετροπόντικα μετά τις απεργιακές κινητοποιήσεις ενός μηνός από το ΠΑΜΕ, το περασμένο καλοκαίρι, οι οποίες έληξαν με αύξηση των αποδοχών λίγο κάτω από 10%.
«Θεού θέλοντος και κοινοπραξίας επιτρέπουσας» και αν δεν υπάρξουν άλλα απρόοπτα, το συναρπαστικό ταξίδι θα τελειώσει κάπου στα μέσα του 2026. Παραμένει όμως το αγκάθι των εργοταξίων στα Εξάρχεια, καθώς ο σταθμός συνεχίζει να βομβαρδίζεται με εξώδικα από κατοίκους και συλλογικότητες της περιοχής, αλλά και ο επίσης αδρανής σταθμός του Ευαγγελισμού λόγω αντιδράσεων για την κοπή των δέντρων στο Πάρκο Ριζάρη από το Ίδρυμα Πατέρα. Με τους δύο αυτούς αστάθμητους παράγοντες αλλά και πολλούς άλλους η προθεσμία παράδοσης του έργου μετακινείται για το 2030 με την απόλυτη βεβαιότητα ότι θα αλλάξει πολλές φορές.
Ήδη τρία χρόνια μετά την έναρξη της κατασκευής από την κοινοπραξία Chella – Alstom – ΑΒΑΞ υπάρχουν χώροι που εξακολουθούν να μην έχουν παραδοθεί στον ανάδοχο, αλλά και σταθμοί που δεν έχουν παραδοθεί ακόμη λόγω μεγάλων γραφειοκρατικών εμποδίων, προσφυγών ή απαλλοτριώσεων, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται το χρονοδιάγραμμα. Ηδη το κοντέρ γράφει μία διετή καθυστέρηση στην παράδοση των χώρων που αναμένεται να γεννήσει απαιτήσεις για αποζημιώσεις και claims από την πλευρά του αναδόχου. Σήμερα, φωτεινή εξαίρεση του σχεδιασμού αποτελεί ο σταθμός στο Κολωνάκι που είναι από τους πρώτους που παραδόθηκαν στην κοινοπραξία, γεγονός που δικαιολογεί και την πρόοδο του έργου. «Ο όγκος της εκσκαφής που έχει συντελεστεί ισοδυναμεί με οκτώ 10όροφες πολυκατοικίες», λένε στελέχη της κοινοπραξίας για να δείξουν πόσο μπροστά είναι ο κεντρικός σταθμός της Γραμμής 4.
Σύμφωνα με πληροφορίες, από τους 15 σταθμούς που προβλέπει η σύμβαση δεν έχουν ακόμη παραδοθεί στην κοινοπραξία οι έξι, ενώ οι εργασίες σε αυτούς θα έπρεπε να είχαν αρχίσει από το 2022. Πέραν της πλατείας Εξαρχείων και του Ευαγγελισμού, δεν έχουν παραδοθεί χώροι για τους σταθμούς της Κυψέλης, της Πανεπιστημιούπολης του Ζωγράφου και του Γουδιού.
Αντιθέτως, με ταχείς ρυθμούς προχωρούν, σύμφωνα με την ΑΒΑΞ, οι εργασίες κατασκευής σε όλους τους σταθμούς που έχουν παραδοθεί και η εξέλιξή τους βρίσκεται εντός του αρχικού προγραμματισμού.
Το γράμμα Σταϊκούρα
Ωστόσο, η μη εκτέλεση του χρονοδιαγράμματος στους χρόνους που απαιτούνται για ένα τόσο σύνθετο και απαιτητικό έργο, σε συνδυασμό με το κακό παρελθόν των εργολαβιών του μετρό σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, έχουν κινητοποιήσει την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Με πρόσφατη επιστολή του προς την κοινοπραξία του έργου και την Ελληνικό Μετρό και ημερομηνία 2 Οκτωβρίου, ο υπουργός Υποδομών Χρήστος Σταϊκούρας ζητά να επιταχυνθούν οι ρυθμοί σε όλα τα παραδοτέα εργοτάξια διαπιστώνοντας προβλήματα στην «εκπλήρωση συμβατικών υποχρεώσεων», αλλά και στην τήρηση του χρονοδιαγράμματος εκτέλεσης εργασιών με στόχο τη διασφάλιση της χρηματοδοτικής βιωσιμότητας του έργου και το δεσμευτικό πλαίσιο που διέπει τη συγκεκριμένη πηγή χρηματοδότησης.
Αποδέκτες της επιστολής, εκτός από την ελληνογαλλική κοινοπραξία και την Ελληνικό Μετρό που είναι ο κρατικός βραχίονας του έργου και ο φορέας υλοποίησης, είναι ο υφυπουργός Υποδομών Νίκος Ταχιάος και ο γενικός γραμματέας Κωνσταντίνος Μαγουλάς. Το ενδιαφέρον της επιστολής Σταϊκούρα είναι ότι επικαλείται πρόσφατη γνωμοδότηση του Τεχνικού Συμβουλίου Εργων και Μελετών του υπουργείου Υποδομών και αναφέρεται στη μερική αποδοχή της ένστασης που είχε υποβάλει κατά της Ελληνικό Μετρό η κοινοπραξία από τον περασμένο Μάιο και με την οποία το υπουργείο έχει αποδεχτεί σειρά αιτημάτων του αναδόχου. Μεταξύ αυτών, τις δαπάνες για τα δύο ΤΒΜ που καλύφθηκαν από την προκαταβολή του έργου μαζί με τις εγγυητικές και τα ασφαλιστήρια συμβόλαια παρά την αντίθετη άποψη της Ελληνικό Μετρό. Ως αποδεκτή γίνεται παράλληλα και η τεκμηρίωση των δαπανών, τις οποίες η κοινοπραξία είχε καθυστερήσει επί τρία χρόνια να υποβάλει στην Ελληνικό Μετρό. Αντίθετα απορρίφθηκε η ένσταση σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης των τραπεζικών λογαριασμών σε σχέση με την προκαταβολή του έργου, απαιτώντας η προκαταβολή να είναι κατατεθειμένη σε λογαριασμούς άλλους από αυτούς που τηρεί η ανάδοχος κοινοπραξία του έργου.
Ο κ. Σταϊκούρας ζητά με την επιστολή του εγρήγορση και από την Ελληνικό Μετρό, αλλά και αναλυτική και τεκμηριωμένη ενημέρωση ανά τρίμηνο για την πρόοδο και την εξέλιξη του έργου με κοινοποίηση στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου. Η Γραμμή 4 έχει βρεθεί τελευταία και στο στόχαστρο της αντιπολίτευσης, η οποία ζητά από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου ενημέρωση για την πορεία υλοποίησης του έργου, για τις τμηματικές παρατάσεις που έχουν δοθεί, αλλά και για το πριμ έγκυρης εκτέλεσης που φέρεται να εισέπραξε η κοινοπραξία ύψους 57 εκατ. ευρώ (και προστίθεται στην προκαταβολή των 157 εκατ.), αλλά και τις ακριβείς θέσεις των εργοταξιακών χώρων που δεν έχουν παραδοθεί από την εργολαβία των πρόδρομων εργασιών.
Το έργο
Σήμερα η Γραμμή 4 βρίσκεται 40 μήνες μετά την υπογραφή της σύμβασης. Το κρίσιμο σημείο του έργου είναι να έχει ξεκινήσει η κατασκευή όλων των σταθμών το 2025 και για να γίνει αυτό θα πρέπει να μην υπάρξουν άλλες μεγάλες καθυστερήσεις τους προσεχείς κρίσιμους μήνες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, σήμερα στο έργο, συμπεριλαμβανομένων και των υπεργολάβων, απασχολούνται περισσότερα από 1.000 άτομα. Αλλωστε η Γραμμή 4 του μετρό με προϋπολογισμό 1,3 δισ. ευρώ αποτελεί και το μεγαλύτερο υπό κατασκευή δημόσιο έργο στη χώρα και για την AΒΑΞ το μεγαλύτερο έργο υποδομής που έχει αναλάβει και το δεύτερο συνεχόμενο έργο μετρό μετά την επέκταση της Γραμμής 3 προς Πειραιά που λειτούργησε στο σύνολό της το 2022.
H Γραμμή 4 σε αυτή την πρώτη φάση λειτουργίας της περιλαμβάνει 15 σταθμούς, από το Αλσος Βεΐκου μέχρι το Γουδή. Η Ελληνικό Μετρό προβλέπει στη β’ φάση του έργου να γίνει επέκταση της γραμμής επί της Λεωφόρου Κηφισίας και στη συνέχεια προβλέπονται επεκτάσεις προς Πετρούπολη, Ανω Ηλιούπολη και Λυκόβρυση.
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ 2014-2020 και ως έργο-γέφυρα από το ΕΣΠΑ 2021-2027.
Πηγή: newmoney.gr