Η ΦΩΤΙΑ ΞΕΚΙΝΗΣΕ το μεσημέρι της Κυριακής στον Βαρνάβα. Μέχρι το βράδυ της Κυριακής απειλούσε τον Διόνυσο. Το μεσημέρι της Δευτέρας έκαιγε σπίτια στη Νέα Πεντέλη. Το απόγευμα της Δευτέρας καίγονταν σπίτια, επιχειρήσεις με οικοδομικά υλικά, καυσόξυλα, αυτοκίνητα και το περιαστικό δάσος της Πεντέλης.
Από την κυβέρνηση κατηγορούν πάλι τους ανέμους και τις καιρικές συνθήκες. Όμως οι καιρικές συνθήκες δεν ήταν ακραίες. Άνεμοι 7 μποφόρ με ριπές που μπορεί να έφταναν τα 8 ή σε κάποιες λίγες στιγμές τα 9 μποφόρ. Επιχειρηματολογούν ότι με το 112 σώθηκαν πολλές ανθρώπινες ζωές και υποστηρίζουν ότι τα ξημερώματα της Δευτέρας η φωτιά από τον Διόνυσο έφτασε μέσα σε 15 λεπτά στη Νέα Πεντέλη.
Έστω ότι στην Πυροσβεστική και στην Πολιτική Προστασία περίμεναν ότι η φωτιά θέλει δύο ώρες για να φτάσει από τον Διόνυσο στην Πεντέλη. Μπορούν να μας απαντήσουν αν ήταν έτοιμοι να σβήσουν τη φωτιά στις 7 το πρωί; Και γίνεται να μας εξηγήσουν γιατί δεν υπήρχαν πυροσβεστικά να σταματήσουν την αναζωπύρωση που έγινε στη μία το μεσημέρι; Το 112 ήχησε στα κινητά λίγο μετά τις 04:30 τα ξημερώματα. Οι άνθρωποι μάζεψαν λίγα ρούχα, κάποια απαραίτητα έγγραφα, μπήκαν στα αυτοκίνητά τους και έφυγαν.
Τις πρωινές ώρες η Πυροσβεστική επιχειρούσε κυρίως στη Βορειοανατολική Αττική. Βαρνάβα, Άγιο Στέφανο, Καλλιτεχνούπολη, Διώνη, Δροσιά, Διόνυσο. Στην Πεντέλη θεωρήθηκε ότι η πυρκαγιά ελέγχεται. Τα πυροσβεστικά οχήματα ήταν πολύ λίγα. Και τα 32 εναέρια μέσα που σύμφωνα με το πρωθυπουργικό γραφείο επιχειρούσαν σε δύο «κύκλους», δηλαδή ανά 16 στα μέτωπα της φωτιάς τα οποία εκτείνονταν σε μια έκταση περίπου 20 χιλιομέτρων -σε ευθεία γραμμή- αποδείχθηκαν πολύ λίγα. Πόσοι πυροσβέστες επιχειρούσαν στα μέτωπα της φωτιάς που ξεκίνησε από τον Βαρνάβα; Σύμφωνα με το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας επιχειρούσαν 560 πυροσβέστες για την κατάσβεση της φωτιάς. Λίγοι. Εξαιρετικά ολιγάριθμοι.
Το 112
Ώρα 14:00 μεσημέρι Δευτέρας ήχησε νέο μήνυμα από το 112. Όσοι βρίσκονται στη Νέα Πεντέλη να εκκενώσουν προς Χαλάνδρι. Η Νέα Πεντέλη και κάποιες γειτονιές της Παλαιάς Πεντέλης ήταν ήδη στις φλόγες. Τα πυροσβεστικά οχήματα ήταν πολύ λίγα, σταγόνα στον ωκεανό. Οι υδροφόρες της Πολιτικής Προστασίας των δήμων; Μια κωμωδία! Κάποιες φορτωμένες με τόνους νερού δεν μπορούσαν να ανέβουν τις ανηφόρες, άλλες έφταναν αλλά το σύστημα παροχής νερού στις μάνικες δεν λειτουργούσε επειδή μάλλον δεν είχε συντηρηθεί σωστά…
Το 112 ήλθε σαν πανάκεια μετά την ανείπωτη τραγωδία στο Μάτι. Οι κάτοικοι είναι προτιμότερο να απομακρυνθούν από μια περιοχή που απειλείται από τις φλόγες παρά να διακινδυνεύσουν τις ζωές τους. Σωστό κατ’ αρχάς. Τι γίνεται όμως όταν οι πυροσβέστες δεν φτάνουν; Να τα μουτζώσουμε όλα και να τα αφήσουμε να καούν; Μήπως πρέπει να αναθεωρηθεί η λειτουργία του 112; Μήπως η εκκένωση των απειλούμενων περιοχών πρέπει να αφορά πρωτίστως υπερήλικες, αρρώστους, μωρά και μικρά παιδιά και να επιτρέπεται σε όσους μπορούν, ξέρουν την περιοχή τους και θέλουν να βοηθήσουν να μείνουν για να παλέψουν τη φωτιά όσο μπορούν; Μήπως η απόφαση να απομακρύνονται όλοι ανεξαιρέτως από τα μέτωπα της φωτιάς είναι λάθος; Δεν θα ισχυριστώ -όπως λένε κάποιοι- ότι σχεδόν στο σύνολό τους τα μηνύματα των τελευταίων ετών από το 112 είναι ψευδοσυναγερμοί. Νομίζω ότι πρόκειται για ισοπεδωτική απλούστευση.
Όμως ισοπέδωση είναι και να διώχνεις όσους θέλουν να βοηθήσουν εθελοντικά για να σβήσει η φωτιά. Και να νομίζεις ότι μια φωτιά σε ένα απέραντο πευκοδάσος θα σβήσει μόνο από αέρος κυρίως από ελικόπτερα με μικρή δυνατότητα μεταφοράς επιβραδυντικού υγρού ή νερού. Σημειώνω ότι πολλές δεξαμενές υδροληψίας ήταν άδειες ή δεν ανεφοδιάζονταν στον χρόνο που πρέπει ώστε τα ελικόπτερα να γεμίζουν γρήγορα με νερό. Έτσι φτάνουμε στους εθελοντές. Οι κάτοικοι της περιοχής των Μελισσίων, Νέας και Παλαιάς Πεντέλης, Βριλησσίων και Χαλανδρίου, έχουν δει φωτιές στο παρελθόν. Ξέρουν πώς να πιάσουν τη μάνικα. Ας ελπίσουμε την επόμενη φορά που θα χρειαστεί, μπροστά στις φλόγες να φορούν όλοι άρβυλα, τζιν και μακριά βαμβακερή μπλούζα. Για το πρόσωπο αρκεί μια ιατρική μάσκα, σε καμία περίπτωση δεν θα βοηθήσει το πολυκαρμπονικό κράνος μοτοσικλέτας.
Η έλλειψη νερού
Δεν αναφέρομαι στην επαπειλούμενη λειψυδρία. Μιλάω για το γεγονός ότι τα λάστιχα στις αυλές των σπιτιών δεν είχαν παρά μόνο σταγόνες ή νερό με πολύ χαμηλή ροή. Η φωτιά προκάλεσε ζημιές στο δίκτυο ηλεκτροδότησης. Οι διακοπές ρεύματος και τα μικρά μπλακ άουτ δεν επιτρέπουν στο σύστημα υδροδότησης να σπρώχνει το νερό με πίεση. Την ώρα της φωτιάς η ΕΥΔΑΠ έστειλε τεράστια φορτηγά-γεννήτριες για να υπάρχει συνεχής παροχή ρεύματος ώστε να μην διακόπτεται η υδροδότηση. Όμως οι γεννήτριες δεν μπορούσαν να περάσουν από τους κεντρικούς δρόμους γιατί οι φλόγες πρόλαβαν τα φορτηγά. Μήπως θα πρέπει να σκεφτούμε την τοποθέτηση μόνιμων γεννητριών μέσα σε αντιπυρικούς κλωβούς όπου υπάρχουν αντλιοστάσια ή δεξαμενές ώστε να μην σταματά η παροχή του νερού και να υπάρχει πίεση στο δίκτυο;
Ξέρετε ποια σπίτια είχαν νερό και οι ιδιοκτήτες τους μπόρεσαν να τα σώσουν; Σώθηκαν τα σπίτια που απειλήθηκαν από την φωτιά που είχαν πηγάδι ή στέρνα όπου συγκεντρώνουν τα όμβρια ύδατα. Διότι όταν δεν υπήρχε διακοπή ρεύματος και μπορούσαν να λειτουργούν οι αντλίες, το νερό έπεφτε στη φωτιά με πίεση. Όχι όμως το νερό από το δίκτυο της ΕΥΔΑΠ, αλλά το νερό της βροχής που υπήρχε συγκεντρωμένο σε όσα σπίτια είχαν προνοήσει να έχουν μια μικρή δεξαμενή, στέρνα ή έστω… γουρουνόλακκο όπως λέμε στην Κεφαλονιά.
Πολιτική Προστασία
Είναι εύκολο να μας απαντήσουν οι υπηρεσίες Πολιτικής Προστασίας των δήμων πόσοι κρατικοί υπάλληλοι βρίσκονταν τις ημέρες της φωτιάς σε καλοκαιρινή άδεια; Θα ήταν ευχής έργον να μας εξηγήσουν αν όσοι στελέχωναν τις υδροφόρες και τα υπόλοιπα οχήματα της Πολιτικής Προστασίας ήταν οι άνθρωποι που έχουν εκπαιδευτεί γι’ αυτό. Ο δήμαρχος Χαλανδρίου έκανε μια σοβαρή καταγγελία: είπε ότι μέχρι τις 12 το μεσημέρι της Δευτέρας το υπουργείο έλεγε ότι η φωτιά που τελικώς έκαψε σπίτια, πεύκα και επιχειρήσεις στην Πεντέλη, το Πάτημα Βριλησσίων και το Πάτημα Χαλανδρίου κατευθυνόταν προς Καλλιτεχνούπολη.
Υποθέτω ότι είναι εύκολο για τον δήμαρχο Χαλανδρίου να απαντήσει πόσες από τις υδροφόρες του δήμου έφτασαν στη φωτιά και τελικώς επιχείρησαν χωρίς προβλήματα. Θα είχε αξία να κάνει έναν τέτοιο μικρό απολογισμό και η δήμαρχος Πεντέλης. Γιατί σε πολλά σημεία της φωτιάς πολλοί από τους πυροσβέστες ήταν από την περιφέρεια -ακόμη και από Κοζάνη ήρθαν ενισχύσεις- όμως ο συνολικός αριθμός των πυροσβεστών στα μέτωπα της φωτιάς αμφιβάλλων αν έφτασε τους 1.000, ακόμη και τις πιο δύσκολες ώρες.
Τα εναέρια μέσα
Περίπου 100 εναέρια μέσα έχει στη διάθεσή της η Πυροσβεστική και το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας και Κλιματικής Αλλαγής αυτό το καλοκαίρι. Στην φωτιά της Πεντέλης εμφανίστηκαν ένα μικρό ελικόπτερο με επιβραδυντικό υγρό περίπου στις 15:00, δύο μικρά αεροσκάφη AirTractor (σε μέγεθος σαν τα παλαιά πολωνικά PZL) γύρω στις 15:30, και μόνο στις 16:00 έφτασαν στον κατάφυτο λόφο στο Πάτημα Χαλανδρίου 2,3 ή 4 ελικόπτερα Ericsson (αυτά που μοιάζουν κομμένα και έχουν το χαρακτηριστικό ακροφύσιο σαν προβοσκίδα). Ιδίως από την στιγμή που οι επιχειρησιακοί αποφασίζουν για τη διάθεση των μέσων, μπορούν μήπως να εξηγήσουν πώς η φωτιά έφτασε στην καρδιά της Νέας Πεντέλης; Ξαναλέω ότι τη Δευτέρα δεν έπνεαν θυελλώδεις άνεμοι, ούτε βέβαια είχε και άπνοια.
Ο αρμόδιος υπουργός Βασίλης Κικίλιας σωστά λέει ότι η επιχειρησιακή ηγεσία της Πυροσβεστικής αποφασίζει για τη διάθεση των εναέριων μέσων πυρόσβεσης. Πού ήταν όμως τα πτητικά μέσα; Και ποιος ο λόγος να εμφανιστούν δύο Canadair CL-415 το μεσημέρι της Τρίτης πάνω από το βουνό της Πεντέλης σαν να κάνουν περιπολία;
Αστοχίες
Από τα περίπου 100 κτίρια που κάηκαν σε λίγες ώρες από τη φωτιά, όταν γίνει ο έλεγχος και η καταγραφή από τις αρμόδιες υπηρεσίες μπορούμε να ενημερωθούμε πόσα είχαν τοποθετήσει θερμοπρόσοψη στο εξωτερικό τους; Θα είχε ενδιαφέρον να μάθουμε αν η μόνωση που τοποθετείται για να προσφέρει ζέστη το χειμώνα και δροσιά το καλοκαίρι είναι τόσο εύφλεκτη που λειτούργησε σαν δαδί που τελικά έκαψε περιουσίες.
Γιατί έχουμε ξεχάσει την πυροπροστασία; Πόσο ακριβό είναι ένα σύστημα πυρόσβεσης στα σπίτια; Υποθέτω ότι είναι αντιληπτό πως δεν επιχειρείται να αποδομηθεί ό,τι θετικό έχει γίνει στην Πολιτική Προστασία. Είναι όμως πολλά που πρέπει να αλλάξουν άμεσα. Και είναι σχεδόν αυτονόητα. Να υπάρχει νερό στο δίκτυο υδροδότησης. Να μπορούν να βοηθούν όσοι είναι σε θέση να κρατήσουν μάνικα ή λάστιχο ή φτυάρι ή τσάπα ή κλαδί για να σβήνουν τις φλόγες. Να αναθεωρηθούν όσες λειτουργίες του 112 συμφωνήσουν οι ειδικοί ότι πρέπει να αλλάξουν. Δεν φταίει για όλα η κλιματική αλλαγή. Ούτε και ήταν τόσο ακραίες οι συνθήκες της φωτιάς που ξεκίνησε από τον Βαρνάβα και έφτασε μέχρι Πεντέλη και Χαλάνδρι για να σηκώνουμε τα χέρια ψηλά και να αποδίδουμε τα πάντα στον στρατηγό άνεμο. Δεν νομίζω ότι όλα έγιναν λάθος. Πολύ περισσότερο όμως, δεν έγιναν όλα σωστά, κάθε άλλο. Και αυτό το πληρώνουν πρώτ’απ’όλους αυτοί που έχασαν τις περιουσίες τους.
*Μάκης Πολλάτος, Πηγή: lifo.gr