Σε βασικό άξονα της ανάπτυξης της τοπικής οικονομίας της Χαλκιδικής έχουν εξελιχθεί τα προγράμματα Leader, τα οποία όπως δείχνουν τα στοιχεία αιμοδοτούν σε σημαντικό βαθμό επενδύσεις σε μεταποίηση, τουρισμό, αλιεία, πολιτισμό και πολλές άλλες δραστηριότητες.
Η εξέλιξη του προγράμματος στο πέρασμα των δεκαετιών παρουσιάστηκε σε εκδήλωση που πραγματοποίησε η Αναπτυξιακή Χαλκιδικής ΑΕ, η οποία αποτελεί και τον βασικό πυλώνα μεταξύ των επενδυτών και των επιδοτήσεων που δίδονται από τον κρατικό κορβανά.
Παρότι τα προγράμματα Leader βρίσκονται υπό την εποπτεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, οι επενδύσεις σε τουριστικές επιχειρήσεις αυξάνονται συνεχώς, έχοντας σε ορισμένες προγραμματικές περιόδους τη μερίδα του λέοντος.
Σημαντική είναι φυσικά και η παρουσία της μεταποίησης στα επενδυτικά προγράμματα, αφού με ναυαρχίδα την βρώσιμη ελιά, η επεξεργασία των αγροτικών προϊόντων αποτελεί ένα από τα βασικά γρανάζια της αγροτικής οικονομίας της Χαλκιδικής.
Αγροτουρισμός, μεταποίηση και… άλλα
1988-1993
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η αναπληρώτρια διευθύντρια της ΑΝΕΤΧΑ ΑΕ κ. Όλγα Σαββίδου, στην πρώτη προγραμματική περίοδο (1988-1993) έγιναν συνολικά 101 παρεμβάσεις: Οι 23 εξ αυτών σε αγροτουριστικά καταλύματα, οι 18 σε μεταποιητικές επιχειρήσεις, οι 32 σε δημόσιες παρεμβάσεις (ανάδειξη οικισμών κτλ), οι οκτώ σε προγράμματα κατάρτισης και 18 σε επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών. Το συνολικό κόστος άγγιξε τα 4 εκατ. ευρώ ενώ η δημόσια δαπάνη έφτασε τα 2,7 εκατ. ευρώ.
1994-1999
Την επόμενη προγραμματική περίοδο, 1994 -1999, οι παρεμβάσεις ήταν 92, με 15 εξ αυτών στον αγροτουρισμό, 18 στη μεταποίηση, 25 σε παροχή υπηρεσιών, εργαστήρια, αγγειοπλαστική κτλ και 34 σε δημόσιες παρεμβάσεις. Το συνολικό κόστος έφτασε τα 6,8 εκατ. ευρώ και η δημόσια δαπάνη τα 4,5 εκατ. ευρώ.
2000-2006
Την επόμενη περίοδο, 2000-2006, οι 66 παρεμβάσεις αφορούσαν κυρίως την Κεντρική και Βόρεια Χαλκιδική, καθώς και το νησί της Αμμουλιανής, με 11 να έχουν να κάνουν με τον αγροτουρισμό, πέντε το φυσικό περιβάλλον, 18 τις ΜμΕ, 15 την ανάδειξη της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, επτά ήταν διακρατικές συνεργασίες, τρεις ενέργειες προώθησης, μία συμβουλευτική και έξι επενδύσεις για ενίσχυση συλλογικής, τομεακής και διατομεακής δράσης. Το συνολικό κόστος έφτασε τα 12,1 εκατ. ευρώ και η δημόσια δαπάνη έφτασε τα 9 εκατ.
2007-2013
Την περίοδο 2007-2013 έγιναν 43 έργα, στη νότια Χαλκιδική, που αφορούσαν τα γεωργικά και δασοκομικά προϊόντα, τη στήριξη των πολύ μικρών επιχειρήσεων, την ενθάρρυνση των τουριστικών δραστηριοτήτων, βασικές υπηρεσίες για την οικονομία και τον αγροτικό πληθυσμό, μία πράξη για ανακαίνιση και ανάπτυξη χωριού, αναβάθμιση της αγροτικής κληρονομίας και διακρατικές συμφωνίες. Το συνολικό κόστος έφτασε τα 12,2 εκατ. και η δημόσια δαπάνη έφτασε τα 8,3 εκατ. ευρώ.
2014-2020
Την πρόσφατη προγραμματική περίοδο, 2014-2020, όπου το σύνολο του προγράμματος εκτινάχθηκε στα 25,8 εκατ. με τη δημόσια δαπάνη να αγγίζει τα 18,2 εκατ., τα έργα πλέον αφορούσαν όλη τη Χαλκιδική, καθώς έγιναν συνολικά 69.
Ξεκάθαρη ήταν η υπεροχή του τουρισμού όπου δαπανήθηκαν πάνω από 10 εκατ. σε παρεμβάσεις, ενώ ακολουθεί η μεταποίηση με 5,2 εκατ. και η βιοτεχνία με 3,1 εκατ.
Τα συγκεκριμένα έργα μάλιστα δημιούργησαν και 92 θέσεις εργασίας σε μια δύσκολη είναι η αλήθεια περίοδο για τη χώρα.
Την ίδια περίοδο έτρεξε και αντίστοιχο Leader για την αλιεία, όπου το σύνολο του προγράμματος έφτασε τα 8,9 εκατ. και η δημόσια δαπάνη τα 5,1 εκατ.
2023-2027
Την τρέχουσα προγραμματική περίοδο 2023-2027 έχουν ήδη ολοκληρωθεί 18 έργα, με την κατανομή των δημοσίων δαπανών να έχει φτάσει ήδη τα 10 εκατ.
Επενδύσεις και παγίδες για τους επενδυτές
Η Γεωργία Καραγιάννη, διευθύντρια της ΑΝΕΤΧΑ ΑΕ επέστησε την προσοχή στους επενδυτές, καλώντας τους να έχουν πλήρη φάκελο και να περιγράφουν συγκεκριμένα τη δραστηριότητά τους ώστε να μην υπάρξουν προβλήματα στη χρηματοδότηση.
Όπως τόνιζε με τα συγκεκριμένα προγράμματα έχει ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των επενδύσεων ενώ παράλληλα αναδείχθηκε η τοπική ταυτότητα σε πολλούς τομείς.