Με την αφορμή της πολύ σοβαρής συζήτησης που πραγματοποιήθηκε στα Νέα Μουδανιά, με την παρουσία του Σωκράτη Φάμελλου και σε συνέχεια των όσων είχαμε επισημάνει κατά τη διάρκεια των αυτοδιοικητικών εκλογών, θα ήταν χρήσιμο να δούμε, τώρα, σε σχετικά ουδέτερο πολιτικά χρόνο, τι πρέπει να γίνει για την αντιμετώπιση των πολυεπίπεδων συνεπειών της κλιματικής κρίσης στη Χαλκιδική.
Από την οπτική του παραγωγού, το βασικό ζήτημα σήμερα είναι η διατάραξη της οικολογικής ισορροπίας. Η Χαλκιδική είναι μια από τις περιοχές που βιώνει πιο έντονα τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Οι λόγοι σχετίζονται, πιθανόν, με την θέση της και με το γεωμορφολογικό της ανάγλυφο. Τα αποτελέσματα, πάντως, είναι ορατά. Δύο φορές ακαρπία της ελιάς στα τελευταία τρία χρόνια και πλήρης διατάραξη των κύκλων της παραγωγής στο μέλι.
Ταυτόχρονα, έχουμε μέτριες βροχοπτώσεις που παράγουν μεγάλες πλημμύρες σε οικιστικές πυκνώσεις, βλέπουμε αντιστροφή των εποχών, αντιμετωπίζουμε επιτάχυνση της διάβρωσης ακτών, παρατεταμένους καύσωνες, ραγδαία μείωση του υδροφόρου ορίζοντα. Και το ερώτημα είναι ένα. Υπάρχουν σχεδιασμοί για την κλιματική αλλαγή στη Χαλκιδική; Υπάρχουν προετοιμασίες για τα έντονα καιρικά φαινόμενα; Η απάντηση, τουλάχιστον σε επίπεδο περιφερειακής αυτοδιοίκησης και κεντρικού κράτους, είναι όχι.
Το 2018 καταρτίστηκαν τα πρώτα, στην ιστορία του σύγχρονου ελληνικού κράτους, σχέδια διαχείρισης πλημμύρας και χάρτες αντιμετώπισης πλημμύρας. Στη Χαλκιδική τα σχέδια αυτά κάλυψαν πολλές περιοχές, αλλά όχι όλες, με ανάγκη εμβάθυνσης ιδιαίτερα στην Σιθωνία και στην Ανατολική Χαλκιδική (χάρτης 1 και χάρτης 2)
Οι πλημμύρες του 2019 και του 2020, αλλά και οι ανεμοστρόβιλοι του 2019, αλλά και του 2022 και 2023 έδειξαν ότι χρειάζεται εμβάθυνση αντιπλημμυρικής προστασίας και από ποτάμιες ροές και σε επίπεδο παράκτιων περιοχών, σε πολλές περιοχές, όπως η Σιθωνία, ο κόλπος της Ιερισσού, ο Στρυμωνικός κόλπος, αλλά και σε περιοχές της Νέας Προποντίδας. Πρέπει να ληφθούν, επίσης, υπόψη οι ραγδαίες αλλαγές στο δομημένο περιβάλλον, ιδιαίτερα στην εικόνα των ρεμάτων, σε περιοχές οι οποίες εμφανίζουν πολύ μεγάλη ένταση σε σχέση με την πυκνή δόμηση (χάρτης 3)
Αντίστοιχα, χρειάζεται η δημιουργία, από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, νέων μετεωρολογικών σταθμών στις περιοχές που εμφανίζονται την τελευταία τετραετία πιο ευάλωτες σε ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως η Σιθωνία, η Ανατολική Χαλκιδική κι ο κάμπος της ελιάς με ιδιαίτερη έμφαση στην Ορμύλια που κάθε χρόνο σχεδόν πλήττεται από χαλάζι. (Χάρτης 4)
Τέλος, είναι κρίσιμο να επικαιροποιηθούν τα σχέδια διαχείρισης των δασών, ιδιαίτερα σε ότι αφορά το δάσος του Δραγουντέλι, η αντιπυρική διαχείριση του οποίου στηρίζεται σε σχέδια σχεδόν δεκαπενταετίας. Το αποτέλεσμα είναι να μην λαμβάνεται υπόψη η άνοδος της θερμοκρασίας, η συσσώρευση ξερής βιομάζας, η μείωση των βροχοπτώσεων. Υπογραμμίζεται ότι το δάσος του Δραγουντέλι σήμερα, είναι το μεγαλύτερο πευκοδάσος της Ελλάδας, μετά από την καταστροφή των δασών της Εύβοιας και της Δαδιάς, είναι το τελευταία φυσικό καταφύγιο για τους μελισσοκόμους, αλλά και για τα άγρια πτηνά που μεταναστεύουν από τη Δαδιά. Φέτος, παρατηρήθηκε, για πρώτη φορά, η παρουσία ασπροπάρη γυπαετού στο δάσος του Δραγουντέλι.
Συνεπώς, αν θέλουμε να απαντήσουμε στην κλιματική κρίση στη Χαλκιδική, πρέπει τώρα να σκεφτούμε συλλογικά όλα τα παραπάνω μέτρα. Αν αργήσουμε, του χρόνου ή σε δύο χρόνια μπορεί να είναι πολύ αργά.
*Άρθρο γνώμης