Τα γειτόνια, μια συνήθεια που κρατούσε από τις γειτονιές της ανατολικής Θράκης. Τη συναντάμε μέχρι και σήμερα, κυρίως στα χωριά, απο γυναίκες της τρίτης ηλικίας, “θεματοφύλακες” της όχι και τόσο μακρινής παράδοσης.
Γειτόνιο θα πει η επίσκεψη που έκαναν οι γυναίκες του μαχαλά (της γειτονιάς δηλαδή), σε μια από της γειτόνισσες τους, αφού πρώτα τις ειδοποιούσαν με κάποιο απ` τα παιδιά τους.
“-Χαιρετίματα πολλά πέ τή νινέμ`, είπε ά νάρτ` να σέ γειτονέψ`. -Νά νάρτ` παιδίμ`, να της πης, ασπασμούς”
Έτσι το απόγευμα μαζεύονταν στη μεγάλη αυλή του σπιτιού, την πλακοστρωμένη, με τις καταφορτωμένες αχλαδιές. “Δροσιά και ήσκιος”.
Εκεί η κάθε μια, παίρνοντας την δουλειά της (εργόχειρο, τελλάρο, κέντημα, πλέξιμο, ράψιμο κτλ) πήγαινε να περάσει την ώρα της, να εργαστεί, να κουβεντιάσει, να κουτσομπολέψει. Στρώνονταν κάτω στις ψάθες ή τα κιλίμια ή τα μαξιλάρια και άκουγες χάχανα και γελοία χοντρά μέσα από τις πόρτες. Όμως συνήθιζαν να βγαίνουν οι παρέες των γυναικών και να κάθονται όξω στα πεζούλια των σπιτιών. Όποιος περνούσε από το δρόμο, τότε θα τον ρωτούσαν που πάει, πούθε έρχεται, τι κάνει, τι βαστά στο χέρι, τι έχει στο ζεμπίλι του. Εκεί γινόταν η εξομολόγηση του περάτη (διαβάτη). Έτσι ο κόσμος ήξερε του άλλου τις χαρές και τις λύπες, τα βάσανα και τις ευτυχίες. Τίποτε κρυφό δεν υπήρχε. Για αυτό και σα γίνονταν μαλώματα, πολύ συχνά, η κάθε μια έβγαζε τα άπλυτα της άλλης στο φως.
“-Μωρή η πάθεια, η δεξαιροποιά, η ποταπή που ο άντρας σου, η κόρη σου, το `γγόν` σου… κτλ”
Είχε η κάθε μια να σου ψάλλει και αυτό ήταν απόλαυση, αλλά και θλιβερό, γιατί πολλές φορές καταντούσε εγκληματικό. Στα γειτόνια λοιπόν γινόταν οι αποκαλύψεις στις ζωές όλων. Ο λόγος έφερνε το λόγο, η ομιλία την ομιλία και κατεβατό-κατεβατό η οικογενειακή ζωή των σπιτιών ξετυλίγονταν διάπλατα στο φως της ημέρας!
Το γειτόνιο κρατούσε πολλές ώρες. Γίνονταν και από μαχαλά σε μαχαλά. Τρεις τέσσερις συμφωνούσαν να παν στον πιο πάνω μαχαλά, εκεί κατοικούσε η αδερφή της μιας ή η συντέκνισσα της άλλης.
Στον κοντινό γειτόνεμα φορούσαν τα καθημερινά τους ρούχα. Στο μακρινό μαχαλά ντύνονταν με τα καλά τους. Κρεμούσαν σκουλαρίκια, έβαζαν βραχιόλια, δαχτυλίδια και όλα τους τα “γιαμαντικά”. Και τ` ωρολόγι με την αλυσίδα τη μακρυά κρεμασμένη από το λαιμό τρίκατη και τετράκατη, με τη βεντάλια στο χέρι το δεξί και τ` αριστερό στο φουστάνι, να μη σέρνεται.
Στα γειτόνια όλες τις ώρες δεν σοβαρολογούσαν, υπήρχε και η αστεία της γειτονιάς που ιστορούσε κουτσομπολιά και μασάλια και ανέκδοτα σεμνά και άσεμνα και η γυναικεία γλώσσα ξεπερνούσε τα όρια του σεμνού. Λέγαν και παραμύθια που κρατούσαν ατελείωτα, η φαντασία έπλεκε επεισόδια και περιπέτειες απανωτές. Τα τραγούδια τους ήταν της εποχής αλλά και λαϊκά.
Πηγή: ΑΡΧΕΙΟΝ του ΘΡΑΚΙΚΟΥ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΥ και ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΘΗΣΑΥΡΟΥ, Πολιτιστικός Σύλλογος Νέας Καλλικράτειας *Οι φωτογραφίες είναι ενδεικτικές, βρέθηκαν στο διαδίκτυο.