Τετάρτη, 10 Ιουλίου 2019. Αναποδογυρισμένα οχήματα, κολώνες της ΔΕΗ «ξαπλωμένες» στους δρόμους, στέγες διαλυμένες και σκορπισμένες στο έδαφος, ομπρέλες σπασμένες, περιουσίες που καταστράφηκαν. Μεγαλύτερη απώλεια τα οχτώ θύματα που έχασαν τη ζωή τους. Εικόνες που συγκλόνισαν το πανελλήνιο.
Αυτός είναι ο απολογισμός από το περσινό «φονικό» μπουρίνι. Η σφοδρότητα του καιρικού φαινομένου που «χτύπησε» τη Χαλκιδική σαν σήμερα, ακριβώς έναν χρόνο πριν, ήταν τόσο μεγάλη που δημιούργησε πληγές που ακόμα δεν έχουν κλείσει. Μια καταστροφή που θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο μελέτης.
«Αυτό ήταν ένα εξαιρετικό γεγονός που συνέβη πέρυσι» αναφέρει η Ευθυμία Κωστοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αιγαίου. Δηλώνει πως «μπουρίνια πάντα έχουμε, απλά δεν ξέρουμε τη σφοδρότητα. Η επιστήμη δεν είναι σε θέση αυτή τη στιγμή να κάνει τέτοιες μακροπρόθεσμες προβλέψεις, για το αν θα υπάρξει κάτι αντίστοιχο π.χ. και φέτος. Όταν κάνουμε τη πρόγνωση του καιρού μπορούμε να μιλήσουμε με βεβαιότητα μέχρι τρεις μέρες, και για κάποιες προγνώσεις στις 6 μέρες και εκεί σταματάει η επιστημονική πρόγνωση».
Η κλιματική αλλαγή είναι άμεσα συνυφασμένη με τα ακραία καιρικά φαινόμενα εδώ και πολλά χρόνια. Η συχνότητα και η έντασή τους αυξάνονται, με την Ελλάδα και γενικότερα την Μεσόγειο να πλήττονται κάθε χρόνο και πιο πολύ. «Τα καλοκαιρινά μπουρίνια στην περιοχή εδώ της κεντρικής Μακεδονίας και σε άλλες περιοχές της χώρας μας δεν είναι σπάνια, δεν είναι κάτι που είναι έξω από τον κλιματικό χαρακτήρα της περιοχής. Απλώς η σφοδρότητα του φαινομένου εκεί, οφείλεται στο γεγονός ότι είχαμε πολύ ισχυρό βαρομετρικό κέντρο που ήρθε και το οποίο συνδυάστηκε με την ατμοσφαιρική κυκλοφορία εκείνων των ημερών και έδωσε αυτά τα αποτελέσματα. Καιρικό φαινόμενο που μετεωρολογικά αλλάζει από στιγμή σε στιγμή. Δηλαδή θα μπορούσε να είχε συμβεί σε κάποια άλλη περιοχή λίγο πριν τη Χαλκιδική ή αν δεν υπήρχε αυτή η ατμοσφαιρική κυκλοφορία λίγο πιο ανατολικά, μπορεί να προχωρούσε πιο ομαλά και απλά να έδινε πολύ έντονες βροχοπτώσεις. Αυτές είναι συνθήκες που είναι πολύ συγκεκριμένες και γι’ αυτό είναι πολύ δύσκολο να προβλεφθούν. Την εξέλιξη που θα έχει μπορούμε να την παρατηρήσουμε τις ώρες κατά τις οποίες συμβαίνει. Η πρόγνωση θα μας έδινε καταιγίδες αλλά το μέγεθος της σφοδρότητας και την καταστροφική συνέπεια του φαινομένου ήταν λίγο δύσκολο να τα προγνώσουμε» δηλώνει σχετικά η κα. Κωστοπούλου.
Πρόληψη στην πράξη και ο αριθμός 112
Στο πέρασμα των έντονων καιρικών φαινομένων οι απώλειες πολλές, άλλες υλικές και άλλες ανθρώπινες, αφήνοντας θλιβερές αναμνήσεις. Υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να κάνουμε με στόχο την ατομική -ή και συλλογική- προστασία;
Ο Χαράλαμπος Στεργιάδης, προϊστάμενος της Αυτοτελούς Διεύθυνσης Πολιτικής Προστασίας στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, αναφέρεται στην πρόληψη και στα μέτρα που λαμβάνονται ώστε να αποφεύγονται τραγικές καταστροφές και ανθρώπινες απώλειες. Ποια είναι η διαδικασία πρόληψης για τα έντονα καιρικά φαινόμενα;
«Όταν εκδίδεται ένα έντονο καιρικό φαινόμενο, αποστέλλεται δελτίο από την ελληνική μετεωρολογική υπηρεσία στη Γενική Γραμματεία Προστασίας του Πολίτη στα κεντρικά στην Αθήνα και από εκεί και πέρα στέλνεται σε όλες τις περιφέρειες και εμείς ενημερώνουμε τους εμπλεκόμενους αρμόδιους κρατικούς φορείς, δήμους, πυροσβεστική, αστυνομία, λοιπές υπηρεσίες που εμπλέκονται στη δασοπυρόσβεση ή στην πρόληψη από πλημμύρα. Εκείνο που δεν γνωρίζουμε εξ αρχής είναι η ένταση, η ισχύς και το μέρος, την ακριβή περιοχή όπου θα «χτυπήσει» το φαινόμενο. Αυτά δεν τα γνωρίζει κανένας.
Όταν αρχίζει να εκδηλώνεται το έντονο καιρικό φαινόμενο ωστόσο, είμαστε σε διαρκή επιφυλακή, ενημερώνοντας τους αρμόδιους φορείς αλλά και ο ίδιος ο κόσμος πλέον πληροφορείται άμεσα μέσω διαδικτύου αλλά και από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης» αναφέρει ο κ. Στεργιάδης.
Από φέτος, όμως, έρχεται να προστεθεί και ένας άλλος μηχανισμός άμεσης ενημέρωσης, ο αριθμός 112. Το νούμερο ειδοποίησης που λειτουργεί από τον χειμώνα και ενημερώνει τους πολίτες σε περίπτωση μιας έκτακτης καταιγίδας ή πυρκαγιάς ή -ακόμα και- για τον κορωνοϊό. Η λειτουργία του διπλή, ο αριθμός που μπορεί να γίνει παράλληλα και πομπός και δέκτης.
Το 112 ως δέκτης. «Όταν κάποιος βρίσκεται οπουδήποτε στον ελλαδικό ή ευρωπαϊκό χώρο και έχει κάποιο πρόβλημα, μπορεί να καλέσει στον συγκεκριμένο αριθμό για άμεση βοήθεια. Κατά τη κλήση εκπέμπεται ένα σήμα για να εντοπιστεί το μέρος όπου πραγματοποιείται η κλήση και μπορεί να εξυπηρετήσει οποιονδήποτε χρειάζεται βοήθεια, είτε αυτός έχει αποκλειστεί σε κάποιο βουνό ή θάλασσα» δηλώνει ο κ. Στεργιάδης.
Από τις αρχές του έτους, το 112 λειτουργεί και ως πομπός. Οι πολίτες ειδοποιούνται από μια πληροφορία κυψέλης. «Για παράδειγμα, σε περίπτωση που η Χαλκιδική χτυπηθεί από έντονα καιρικά φαινόμενα (καταιγίδες, πλημμύρες, πυρκαγιές), τα κεντρικά από την Αθήνα, που διαχειρίζεται το νούμερο 112, αποστέλλουν σε όλα τα κινητά που βρίσκονται εντός αυτής της γεωγραφικής περιοχής ένα μήνυμα προειδοποίησης (warning). Στο συγκεκριμένο μήνυμα οι πολίτες θα διαβάσουν ότι επίκειται ένα καιρικό και ότι θα πρέπει να ακολουθήσουν κάποια βήματα. Αυτή είναι μια διαδικασία πληροφόρησης που γίνεται πλέον στην Ελλάδα και που δεν γινόταν στο παρελθόν. Προς το παρόν δεν έχει δοθεί κάποια πληροφορία κυψέλης στην Κεντρική Μακεδονία» καταλήγει ο προϊστάμενος της Αυτοτελούς Διεύθυνσης Πολιτικής Προστασίας.
*Της Στέλλας Βενέρη από GRTimes