Λύση ανάλογη με εκείνη της τακτοποίησης των ημιυπαίθριων σκοπεύει να δώσει στο πρόβλημα των αυθαίρετων κατασκευών, το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, με το σχέδιο νόμου, τα βασικά σημεία του οποίου παρουσίασε στο υπουργικό συμβούλιο ο αρμόδιος υπουργός Γιώργος Παπακωνσταντίνου.
Στο νομοσχέδιο γίνεται διαχωρισμός των περιπτώσεων αυθαιρέτων σε εκείνα που βρίσκονται σε ευαίσθητες περιοχές και στα άλλα, που μπορούν να ρυθμιστούν, αρκεί να πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Εξαιρούνται και είναι άμεσα κατεδαφιστέες οι κατασκευές, που προκαλούν ανεπανόρθωτη περιβαλλοντική βλάβη (μέσα σε δάση, σε ρέματα, στον αιγιαλό, σε αρχαιολογικούς χώρους κ.λπ.).
Μάλιστα δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην ενδυνάμωση της δυνατότητας κατεδάφισης αυθαιρέτων κτισμάτων που δεν εντάσσονται στις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου. Η διαδικασία εντοπισμού και περαίωσης της διαδικασίας ανατίθεται στην Ειδική Υπηρεσία Κατεδαφίσεων.
Στο νομοσχέδιο αναφέρεται επίσης πως από την 1η/1/2012, όλα τα ακίνητα δεν θα μπορούν να μεταβιβάζονται, χωρίς την υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη και τη δήλωση μηχανικού, που θα βεβαιώνει ότι δεν υπάρχει αυθαίρετη κατασκευή στο ακίνητο, και δεν έχουν εγκατασταθεί χρήσεις χωρίς άδεια.
Σημειώνεται ακόμη ότι ψευδείς ή ανακριβείς βεβαιώσεις από όσους εμπλέκονται σε μία δικαιοπραξία (συμβολαιογράφοι, δικηγόροι, μεσίτες, υποθηκοφύλακες κ.λ.π) επισύρουν αυστηρές ποινές. Για τους μηχανικούς προβλέπεται έως και αφαίρεση της άδειας άσκησης επαγγέλματος.
Για τις περιπτώσεις διατήρησης των αυθαιρέτων, το σχέδιο νόμου προτείνει «τακτοποίηση» για 40 χρόνια των αυθαιρέτων κτισμάτων, τα οποία βρίσκονται σε περιοχές εντός σχεδίου πόλεως ή εντός ορίων οικισμών και ρύθμιση για 20 χρόνια αυθαιρέτων κτισμάτων τα οποία βρίσκονται σε περιοχές εντός σχεδίου πόλεως ή εκτός ορίων οικισμών.
Τα κριτήρια για τον υπολογισμό των προστίμων
Για τον υπολογισμό των προστίμων που καλούνται να καταβάλουν οι ιδιοκτήτες των αυθαιρέτων λαμβάνονται υπόψη:
- Η ύπαρξη οικοδομικής άδειας.
- Η θέση του κτίσματος σε περιοχή εντός ή εκτός σχεδίου.
- Το είδος του ακινήτου (κύρια και μοναδική κατοικία, άλλη χρήση κ.λπ.)
- Ο τύπος της πολεοδομικής παράβασης (κατ επέκταση ή / και καθ ύψος υπέρβαση δόμησης / κάλυψης, παραβίαση πλάγιων αποστάσεων ή / και οικοδομικής γραμμής).
- Η αυθαίρετη αλλαγή ως προς τη χρήση της οικοδομικής άδειας.
- Η τιμή ζώνης, βάσει του συστήματος αντικειμενικών αξιών.
- Κάθε άλλο είδος αυθαίρετης κατασκευής (π.χ. πισίνες).
- Υπό προϋποθέσεις, κοινωνικά κριτήρια.
Με πλήρη ευθύνη του ιδιοκτήτη και του μηχανικού υποβάλλεται από τον ιδιοκτήτη, ή τον νόμιμο εκπρόσωπό του, στην αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία ή στο ΚΕΠ έως 31.12.2011, φάκελος με τα εξής δικαιολογητικά:
- Αίτηση
- Παράβολο υπέρ του ελληνικού δημοσίου (500, 1000 ή 2000, ανάλογα με το μέγεθος και το είδος της αυθαίρετης κατασκευής)
- Έντυπο υπολογισμού του ειδικού προστίμου
- Υπεύθυνη δήλωση Ν.1599/86 με τα στοιχεία της αυθαίρετης κατασκευής.
Το έντυπο υπολογισμού θεωρείται από την Πολεοδομική Υπηρεσία προσωρινά (σε περίπτωση εξόφλησης με δόσεις) ή οριστικά (σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης) και με αυτό ο ιδιοκτήτης πληρώνει στις τράπεζες το πρόστιμό του.
Ενδεικτικά παραδείγματα για το ύψος των προστίμων:
Για κατοικίες, σε διάφορες περιπτώσεις:
- ΥΔ (Υπέρβαση Δόμησης) 30 τμ, εντός σχεδίου, με ΤΖ (Τιμή Ζώνης): 1.500 ευρώ, α κατοικία – πρόστιμο 3.375 ευρώ
- ΥΔ 30 τμ, εντός σχεδίου, με ΤΖ: 1.500 ευρώ (+υπέρβαση ύψους >20%) – πρόστιμο 5.062 ευρώ
- ΥΔ 30 τμ, εντός σχεδίου, με ΤΖ: 1.500 ευρώ (+υπέρβαση κάλυψης
- ΥΔ 30 τμ, εκτός σχεδίου, με ΤΖ: 500 ευρώ (α κατοικία) – πρόστιμο 2.250 ευρώ
- ΥΔ 100 τμ, εντός σχεδίου, με ΤΖ: 1.500 ευρώ, α κατοικία – πρόστιμο 11.250 ευρώ
- ΥΔ 100 τμ, εντός σχεδίου, με ΤΖ: 1.500 ευρώ (50τμ κύριοι/50τμ βοηθ.) – πρόστιμο 8.812 ευρώ
- ΥΔ 100 τμ, εκτός σχεδίου, με ΤΖ: 500 ευρώ (β κατοικία) – πρόστιμο 27.000 ευρώ
- 100 τμ, εκτός σχεδίου, με ΤΖ: 500 ευρώ, α κατοικία – πρόστιμο 7.500 ευρώ
- 100 τμ, εκτός σχεδίου, με ΤΖ: 500 ευρώ, (α κατοικία, χωρίς άδεια) – πρόστιμο 22.500 ευρώ
Για μεγάλα κτίρια (πλην κατοικίας), σε διάφορες περιπτώσεις:
- Αγροτική μονάδα 1.200 τμ, εκτός σχεδίου με ΤΖ: 500 ευρώ – πρόστιμο 24.000 ευρώ
- Βιομηχανία-τουρ. κατάλυμα 1.200 τμ, εκτός σχεδίου με ΤΖ: 500 ευρώ – πρόστιμο 48.000 ευρώ
- Βιομηχανία-τουρ. κατάλυμα 4.000 τμ, εκτός σχεδίου με ΤΖ: 500 ευρώ – πρόστιμο 200.000 ευρώ
- Βιομηχανία-τουρ. κατάλυμα 120 τμ, εντός σχεδίου με ΤΖ: 1.500 ευρώ – πρόστιμο 7.200 ευρώ
- Βιομηχανία-τουρ. κατάλυμα 1.200 τμ, εντός σχεδίου με ΤΖ: 1.500 ευρώ – πρόστιμο 108.000 ευρώ
- Επίσης, για αυθαίρετες κατασκευές μικρότερες από 20 τμ προβλέπεται κατ΄ αποκοπήν πρόστιμο ως εξής:
- εντός σχεδίου με ΤΖ μικρότερη των 2.000 ευρώ – πρόστιμο 2.000 ευρώ
- εντός σχεδίου με ΤΖ μεγαλύτερη ή και ίση των 2.000 ευρώ – πρόστιμο 3.000 ευρώ
- εκτός σχεδίου – πρόστιμο 1.500 ευρώ.
