Τον τελευταίο καιρό, μοιάζει να μην περνάει εβδομάδα δίχως να δημοσιευτεί μία μελέτη για τα οφέλη ή για τους κινδύνους της αυξημένης κατανάλωσης καφέ. Τα πιο πρόσφατα παραδείγματα οι δύο μελέτες που έδειξαν πως αφ’ ενός ο πολύς καφές μειώνει τον κίνδυνο για εκδήλωση καρκίνου του παχέος εντέρου, αφ’ ετέρου εμποδίζει τις γυναίκες να μείνουν έγκυοι.
Οι μελέτες δημοσιεύτηκαν στην «Επιθεώρηση του Εθνικού Ιδρύματος Καρκίνου» και στην «Βρετανική Επιθεώρηση Φαρμακολογίας» αντιστοίχως, ενώ πραγματοποιήθηκαν σε σχεδόν 48.000 άντρες και σε 9.000 γυναίκες.
Στην μελέτη με τους άντρες, το μεγαλύτερο όφελος παρατηρήθηκε σε όσους έπιναν 6 ή περισσότερα φλιτζάνια καφέ την ημέρα, ενώ στην μελέτη με τις γυναίκες ο κίνδυνος φάνηκε να αφορά όσες έπιναν 4 ή περισσότερα φλιτζάνια την ημέρα.
Τα αντικρουόμενα αυτά ευρήματα – και εκείνα πολυάριθμων άλλων μελετών – κάνουν πολλούς να αναρωτιούνται τι πρέπει τελικά να κάνουν: να πίνουν ή να μην πίνουν καφέ;
Το ερώτημα αυτό δεν είναι απλό για ένα έθνος… εθισμένο στον καφέ: σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, κατά μέσον όρο κάθε Έλληνας πίνει 1,6 καφέδες την ημέρα – ποσότητα που μας δίνει σε παγκόσμιο επίπεδο την… 13η θέση σε κατανάλωση καφέ!
Σύμφωνα με άλλα στοιχεία, παρ’ ότι είμαστε… μια χούφτα άνθρωποι, καταναλώνουμε το 0,64% της παγκόσμιας παραγωγής καφέ – ή 23.000 τόνους τον χρόνο!
Ούτως ειπείν, επανερχόμαστε στο αρχικό ερώτημα: να πίνουμε καφέ ή να μην πίνουμε; Και αν ναι, πόσο; Για να σας βοηθήσουμε να αποφασίσετε, μαζέψαμε τα πιο πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα που δείχνουν πως επηρεάζει την υγεία κάθε φλιτζάνι καφέ.
Ένα-δύο φλιτζάνια
Υπέρ: Μόλις ένα φλιτζάνι καφέ την ημέρα μπορεί να αποτελεί ελιξήριο μακροζωίας, ακόμα και για όσους έχουν υπέρταση, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Αθηνών, η οποία παρουσιάστηκε πέρυσι το φθινόπωρο στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Καρδιολογίας.
Ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής την δρα Χριστίνα Χρυσοχόου, καρδιολόγο στην Α’ Καρδιολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο της πρωτεύουσας, θέλησαν να διερευνήσουν το «μυστήριο» της Ικαρίας. Η Ικαρία αποκαλείται από την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα ως «η νήσος της μακροζωίας», καθώς ο ένας στους τρεις κατοίκους φτάνει στην ηλικία των 90 ετών.
Έτσι, επιστράτευσαν 485 από τους κατοίκους της, ηλικίας 65 έως 100 ετών, και διαπίστωσαν πως όσοι έπιναν από ένα έως δύο φλιτζάνια καφέ την ημέρα είχαν τις πιο υγιείς αρτηρίες, γεγονός που μπορεί να αποτρέψει την ανάπτυξη καρδιοπάθειας – και αυτό ίσχυε ακόμα και για όσους έπασχαν ήδη από υπέρταση. Το όφελος αποδίδεται από τους ερευνητές στη δράση συστατικών του καφέ όπως η καφεΐνη και ορισμένες αντιοξειδωτικές ουσίες.
Ένα φλιτζάνι μπορεί επίσης να τονώνει την εγκεφαλική λειτουργία, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ σε 600 εθελοντές, η οποία έδειξε πως όσοι απολαμβάνουν ένα καφεδάκι την ημέρα αποδίδουν καλύτερα στα τεστ νοητικών λειτουργιών απ’ ό,τι όσοι πίνουν ντεκαφεϊνέ καφέ ή δεν τον βάζουν ποτέ στο στόμα τους.
Όπως λέει στην εφημερίδα «Daily Mail» η δρ Σάρα Σένκερ, διαιτολόγος-διατροφολόγος στο Λονδίνο, η δράση αυτή του καφέ μπορεί να οφείλεται στο ότι η καφεϊνη διευκολύνει την τροφοδοσία του εγκεφάλου με γλυκόζη (σάκχαρο) – και η γλυκόζη αποτελεί την «τροφή» του εγκεφάλου.
Άλλη μελέτη, αυτή τη φορά από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, που παρουσιάσθηκε πέρυσι το καλοκαίρι στο Διεθνές Συνέδριο για τη Νόσο Αλτσχάιμερ, στη Χαβάη, έδειξε πως ένα φλιτζάνι καφέ την ημέρα μειώνει κατά σχεδόν 40% τον κίνδυνο για ανάπτυξη άνοιας.
Μία άλλη μελέτη, εξάλλου, που δημοσιεύτηκε στην «Διεθνή Επιθεώρηση Αθλητιατρικής» έδειξε πως δύο φλιτζάνια καφέ βελτιώνουν τις επιδόσεις στη γυμναστική, εάν καταναλωθούν 30 λεπτά πριν από την προπόνηση.
«Η καφεϊνη διεγείρει την παραγωγή λιπαρών οξέων στον οργανισμό, τα οποία χρησιμοποιύνται ως καύσιμα», εξήγησε η δρ Σένκερ.
Κατά: Αν έχει κανείς υπερευαισθησία στον καφέ – και η ευαισθησία αυτή είναι διαφορετική από άτομο σε άτομο – ακόμα και ένα φλιτζάνι μπορεί να διαταράξει τον ύπνο το βράδυ, κατά την δρα Σάιν Πόρτερ, από την Βρετανική Διαιτητική Εταιρεία. Ποιο είναι το αντίδοτο; Να μην πίνετε καφέ μετά τις 3-4 το μεσημέρι, διότι απαιτούνται περίπου οκτώ ώρες έως ότου αποβάλλει εντελώς ο οργανισμός την καφεϊνη που περιέχει.
Επιπλέον, πάνω από ένα φλιτζάνι καφέ την ημέρα δεν είναι ό,τι το καλύτερο για τις εγκύους, διότι μπορεί να οδηγήσει σε υπερπαραγωγή των ορμονών του στρες (της κορτιζόλης και της αδρεναλίνης), που με τη σειρά της αυξάνει τον κίνδυνο αποβολής.
Τρία-τέσσερα φλιτζάνια
Υπέρ: Η καφεϊνη που καταναλώνουν όσες γυναίκες πίνουν τρία φλιτζάνια καφέ την ημέρα, μπορεί να ελαττώσει κατά 20% τον κίνδυνο εκδηλώσεως καρκίνου των ωοθηκών, σύμφωνα με μελέτη σε περισσότερες από 122.000 εθελόντριες που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Cancer». Μάλιστα το όφελος φτάνει το 35% για όσες δεν έχουν πάρει ποτέ αντισυλληπτικά – και το 43% για όσες δεν έχουν κάνει ορμονοθεραπεία μετά την κλιμακτήριο.
Επιπλέον, στην «Επιθεώρηση της Αμερικανικής Ιατρικής Εταιρείας» (JAMA) δημοσιεύθηκε άλλη μελέτη, σε άντρες αυτή την φορά, που έδειξε πως όσοι πίνουν τρία φλιτζάνια καφέ την ημέρα διατρέχουν κατά 40% μικρότερο κίνδυνο να εκδηλώσουν πέτρες στη χολή. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η καφεϊνη διεγείρει τις συσπάσεις της χοληδόχου κύστεως, βοηθώντας την να αποβάλλει τυχόν μικρές πέτρες, πριν αυτές δημιουργήσουν πρόβλημα.
Όσον αφορά τα τέσσερα φλιτζάνια, πολλές μελέτες έχουν δείξει πως προστατεύουν από τον καρκίνο. Επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Γιούτα, λ.χ., διαπίστωσαν πως τέσσερα φλιτζάνια την ημέρα μειώνουν κατά 39% τον κίνδυνο εκδηλώσεως καρκίνου του στόματος και του λάρυγγα, ενώ άλλες μελέτες έχουν δείξει πως μειώνουν και τον κίνδυνο για ανάπυξη καρκίνου του παχέος εντέρου και του προστάτη.
Η ίδια ποσότητα φαίνεται πως ελαττώνει και τον κίνδυνο για ανάπτυξη τύπου 2 διαβήτη.
Κατά: Πάνω από 3 φλιτζάνια καφές την ημέρα μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο εμφράγματος – ίσως διότι κάνει την καρδιά να χτυπάει πιο γρήγορα, αυξάνοντας ελαφρώς την αρτηριακή πίεση, κατά την δρα Σένκερ.
Υπάρχουν επίσης μελέτες που δείχνουν πως τέσσερα φλιτζάνια καφέ την ημέρα διπλασιάζουν τον κίνδυνο εκδηλώσεως ρευματοειδούς αρθρίτιδας – εύρημα που αποδίδεται στο ότι μάλλον η αυξημένη πρόσληψη καφεϊνης αυξάνει τα επίπεδα ουσιών στον οργανισμό που οδηγούν στην φλεγμονή.
Πέντε-έξι φλιτζάνια
Υπέρ. Επιστήμονες από το Εθνικό Κέντρο Καρκίνου της Ιαπωνίας, στο Τόκιο, μελέτησαν επί 10 χρόνια 90.000 μεσήλικες άντρες και γυναίκες, καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως πέντε φλιτζάνια καφέ την ημέρα ελαττώνουν κατά 75% τον κίνδυνο ανάπτυξης σοβαρής ηπατοπάθειας.
Το όφελος αποδίδεται στις αντιοξειδωτικές ουσίες του καφέ.
Επιπλέον, έξι ή περισσότερα φλιτζάνια καφέ την ημέρα μειώνουν κατά 31% τον κίνδυνο αναπτύξεως ορισμένων καρκίνου του δέρματος, σύμφωνα με μελέτη επιστημόνων του Πανεπιστημίου Wayne State, στο Ντητρόιτ, οι οποίοι παρακολούθησαν την πορεία της υγείας 90.000 εθελοντριών.
Και σε αυτή την περίπτωση, το όφελος αποδίδεται στις αντιοξειδωτικές ουσίες του καφέ.
Κατά: Αρκετές μελέτες έχουν δείξει πως πάνω από πέντε φλιτζάνια καφέ την ημέρα αποτελούν παράγοντα κινδύνου για ανάπτυξη οστεοπόρωσης, διότι η καφεϊνη μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση του ασβεστίου. Αν και το θέμα παραμένει ανοιχτό, η Εθνική Εταιρεία Οστεοπόρωσης της Βρετανίας συνιστά στις γυναίκες να μην υπερβαίνουν τα πέντε φλιτζάνια καφέ την ημέρα.
Όσον αφορά τα έξι ή περισσότερα φλιτζάνια την ημέρα, αυτά μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο αφυδάτωσης, επειδή περιέχουν πάρα πολλή καφεϊνη. Μαζί με την απώλεια υγρών, μπορεί να επιταχύνουν και την αποβολή σημαντικών ιχνοστοιχείων και βιταμινών, όπως η βιταμίνη Β6, με συνέπεια να αυξάνεται ο κίνδυνος νεφρολιθίασης.
Οι τόσο μεγάλες ποσότητες καφέ ενδέχεται επίσης να αυξάνουν την αρτηριακή πίεση και, κατ’ επέκτασιν, τον κίνδυνο καρδιαγγειακών προβλημάτων, κατά την δρα Σένκερ. Χώρια – προσθέτει – που διεγείρουν την παραγωγή ορμονών του στρες, με συνέπεια να είναι κανείς μονίμως «στην τσίτα», με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την υγεια του.
ΠΗΓΗ: ygeia.tanea.gr
