Ανοιχτή επιστολή προς κάθε ενδιαφερόμενο: ………………………….
Ήθελα να θέσω υπόψη σας το εξής θέμα που άπτεται της επιστήμης, της εκπαίδευσης και της πολιτικής, μια και αφορά έναν από τους τρόπους που διεισδύει η πολιτική μέσω της εκπαίδευσης στην επιστήμη.
Όπως κάθε χρόνο, διεξήχθη και φέτος ο Πανελλήνιος Διαγωνισμός Βιολογίας που οργανώνεται από την Πανελλήνια Ένωση Βιοεπιστημόνων, στα πλαίσια της Διεθνούς Ολυμπιάδας Βιολογίας. Στο διαγωνισμό αυτό παίρνουν μέρος μαθητές της Γ΄και Β΄Τάξης Λυκείου που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην επιστήμη της Βιολογίας και που σκοπεύουν, πιθανά, να εισαχθούν σε σχετικές με τη Βιολογία σχολές.
Το τελευταίο θέμα αυτού του διαγωνισμού για μαθητές Γ΄Λυκείου, είχε την εξής εκφώνηση:
“Ερημοποίηση είναι η υποβάθμιση των γαιών στις ημίξηρες περιοχές που προέρχονται από κλιματικές αλλαγές και ανθρώπινες ενέργειες και προκαλούν μείωση της εδαφικής γονιμότητας και ικανότητας να διατηρούν χλωρίδα και πανίδα. Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες ερημοποίησης είναι το φαινόμενο του θερμοκηπίου, που απειλεί να μετατρέψει το 30% της Ελληνικής επικράτειας σε ερημικά τοπία με υποτυπώδη βλάστηση. Μπορείτε ως επιστημονικός σύμβουλος της κυβέρνησης, να προτείνετε δύο θεωρητικά σενάρια ή τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος της ερημοποίησης, αλλά και του φαινομένου του θερμοκηπίου αυτού καθ’αυτού, χρησιμοποιώντας ως εργαλείο τη Γενετική Μηχανική.”
Όπως παρατηρείτε, στην εκφώνηση του ζητήματος, δίνεται ως δεδομένο οτι η ερημοποίηση οφείλεται στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και αναζητείται η λύση στη γενετική μηχανική, στην (εξειδικευμένη και ακριβή) παραγωγή δηλαδή διαγονιδιακών φυτών με γονίδια ανθεκτικότητας στην ξηρασία και αυξημένης φωτοσυνθετικής ικανότητας.
Κατ’αρχήν η ερημοποίηση στην Ελλάδα δεν οφείλεται στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Οφείλεται στην καταστροφή των δασικών εκτάσεων από τις πυρκαγιές, την υπερβόσκηση, την εντατική μονοκαλλιέργεια και την έλλειψη χρήσεων γης, η οποία επιτρέπει να ανεγείρονται οικίες σε οποιοδήποτε σημείο της επικράτειας.
Αποδίδοντας την ερημοποίηση στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, ωθούμε το πρόβλημα σε άλλες υπερκόσμιες σφαίρες στις οποίες μικρή ή καθόλου δυνατότητα έχουμε να επέμβουμε. Η πολιτική χροιά του προβλήματος αποσιωπάται και αποκρύβεται. Έτσι οδηγούμαστε στον “δήθεν” αναπόφευκτο μονόδρομο να αναζητήσουμε τη λύση στη γενετική μηχανική. Περνάμε έτσι στους μαθητές τα νέα trends της green biotechnology, χωρίς δεύτερη συζήτηση. Ζητώντας τους μάλιστα να προτείνουν λύσεις (στις οποίες εμείς τους καθοδηγήσαμε), τους κάνουμε να πιστέψουν οτι μόνοι τους εφηύραν την “πράσινη βιοτεχνολογία”.
Ο διαγωνισμός αυτός, κατά τη γνώμη μου, κρίθηκε κατάλληλο όχημα για να καθοδηγηθούν οι μαθητές και μελλοντικοί επιστήμονες στη νέα τάση των βιοεπιστημών και των διεθνών προγραμμάτων.
Ποιες εταιρίες και ποιοι χρηματοδοτικοί οργανισμοί είναι πίσω από το θέμα αυτό;
Με τιμή,
Τάνια Χριστοφοράτου Π. Βιολογίας, M. Βιοηθικής Εκπαιδευτικός Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης